سایه روشن

سایه‌روشن (chiaroscuro)

(یا: کیاروسکورو) اصطلاحی در نقاشی و گرافیک، به‌معنای بهره‌‌گیری از جلوه‌های تیرگی و روشنی، یا به عبارت دیگر نور و سایه، برای بازنمایی حجم و تأثیر شگرف بر مخاطب. این روش، به‌خصوص هنگامی تأثیرگذار است که عناصر تابلو، خود با یکدیگر در تضاد باشند، مثل شیشۀ شفاف، فلز براق، چوب صیقل‌یافته یا پارچۀ مخمل. شواهدی وجود دارد که نقاشان یونان و روم باستان از جلوه‌های تاریک و روشن بهره ‌برده‌اند. اما در تاریخ نقاشی غرب، لئوناردو داوینچی نخستین نقاشی بود که آن را آشکارا و ماهرانه به‌کار بست. کاراوادجو و رامبرانت از دیگر استادان این روش بوده‌اند. این اصطلاح، همچنین به نقاشی تک‌رنگ اطلاق می‌شود که در آن صرفاً از جلوه‌های سایه‌ ـ روشن استفاده شده باشد.

 

---