باستیان، آدولف (۱۸۲۶ـ۱۹۰۵)
باستیان، آدولف (۱۸۲۶ـ۱۹۰۵)(Bastian, Adolf)
انسان‌شناس آلمانی. او را غالباً پدر قوم‌نگاری خوانده‌اند. مشاهدات خود را در زمینۀ اقوام و فرهنگ‌های گوناگون در کتابی با نام انسان در تاریخ[۱] (۱۸۶۰) گرد آورد. مفهوم «پنداره‌های ابتدایی[۲]» ابداع باستیان بود که، به باور او، در همۀ جوامع انسانی مشترک‌اند اما از لحاظ صورت براساس «پنداره‌های مردمی[۳]» در هر منطقه تغییر می‌یابند. این مفهوم بعدها در مفهوم دایرۀ فرهنگی[۴] ویلهلم اشمیت[۵] بارور شد. آرای او از طریق آثار فرانتس بوآس[۶] و دیگر انسان‌شناسان بر انسان‌شناسان متأخّر تأثیر گذاشته است. پژوهش‌های مهم باستیان در گاهنامۀ قوم‌شناسی[۷]، که خود او از بنیادگذاران و مدیرانش بود، و نیز در مجموعه‌ای با نام پژوهش‌های قوم‌شناختی[۸] (۱۸۷۱ـ۱۸۷۳) به‌چاپ رسیده است.