کره جنوبی
کُرۀ جنوبی (South Korea)
موقعیت. جمهوری کرۀ جنوبی در آسیای شرقی، در نیمۀ جنوبی شبه‌جزیرۀ کره و در ساحل شمال غربی اقیانوس آرام جا دارد. از شمال به کشور کرۀ شمالی، از شرق به دریای ژاپن[۱]، از جنوب به تنگۀ کره[۲]، و از غرب به دریای زرد[۳]محدود می‌شود. این کشور ۹۹,۲۷۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و شهر سئول[۴] پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. کشور کرۀ جنوبی سرزمینی نیمه‌کوهستانی است. نواحی شرقی آن را رشته‌کوه‌های تابائک[۵] و شاخه‌های آن فراگرفته و نواحی غربی را جلگه پهناوری تشکیل داده است که تا ساحل دریای زرد ادامه دارد و بیشترین آبادی‌ها و تأسیسات کشور در آن قرار دارند. رشته‌کوه‌های شرقی به موازات خط ساحلی از شمال به جنوب کشیده شده و دامنه‌های شرقی آن‌ها به دریاکنارهای باریکی ختم می‌شود. رشته‌کوه‌های سوبائک[۶]، مهم‌ترین شاخۀ غربی، روبه جنوب غربی تا بلندترین نقطۀ درون‌بومی[۷] کشور با نام قلّۀ جیری سان[۸]، با ارتفاع ۱,۹۱۶ متر، ادامه یافته است. کرۀ جنوبی علاوه‌بر سرزمین اصلی از حدود ۳هزار جزیره و جزیرک تشکیل شده است که عمدتاً در آب‌های ساحلی قرار دارند. بزرگ‌ترین جزیرۀ این کشور با نام چِجو[۹] و با ۱,۸۴۵ کیلومتر مربع مساحت در دوراب[۱۰]های ۱۰۰کیلومتری جنوب کره واقع است و بلندترین نقطۀ کشور با نام کوه هالا سان[۱۱]، با ارتفاع ۱,۹۵۱ متر در این جزیره قرار دارد. دیگر جزایر مهم این کشور عبارت‌اند از آنمیون[۱۲]، ایمجا[۱۳]، چین و کوجِدو[۱۴]. همۀ رودخانه‌های کرۀ جنوبی از کوه‌های تابائک، سوبائک، و ارتفاعات شرقی سرچشمه می‌گیرند و به دو حوضۀ جنوبی (تنگۀ کره) و حوضۀ غربی (دریای زرد) تقسیم می‌شوند. رودخانۀ ناکدونگ[۱۵] مهم‌ترین رود حوضۀ جنوبی است و رودخانۀ هان[۱۶]، که بخشی از مرز کرۀ شمالی و جنوبی را تشکیل می‌دهد، و نیز رودخانۀ کوم[۱۷] عمده‌ترین رودهای حوضۀ دریای زرد محسوب می‌شوند. طول کرانه‌های کرۀ جنوبی حدود ۲,۴۰۰ کیلومتر است. کرانه‌های شرقی آن تقریباً هموار و بی‌عارضه است و جز خلیج یونگیل[۱۸] و دماغۀ چانگی[۱۹] عارضۀ درخور توجه دیگری ندارد. کرانه‌های جنوبی و غربی آن از شاخابه‌ها، خلیجک‌ها، شبه‌جزیره[۲۰]ها، و جزایر ساحلی بسیاری تشکیل شده است. خلیجک کیونگی[۲۱] و شبه‌جزیرۀ هاینام[۲۲] چشمگیرترین عوارض طبیعی این نواحی محسوب می‌شوند. کشور کرۀ جنوبی از نُه استان[۲۳] و هفت کلان‌شهر[۲۴] تشکیل شده است و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از سئول، پوسان[۲۵]، اینچان[۲۶]، سووان[۲۷]، چانگجو[۲۸]، تاگو[۲۹] و ماسان[۳۰]. اقلیم کرۀ جنوبی معتدل قاره‌ای است و چهار فصل متمایز دارد. زمستان‌های آن سرد، پرباد و باران و برفی است و تابستان‌های آن بسیار گرم، شرجی، و بارانی است. مونسون‌های آسیایی زمستان‌های سرد قطبی را همراه دارند و مونسون‌های تابستانی گرما و رطوبت دریای چین جنوبی[۳۱] را به شبه‌جزیرۀ کره می‌آورند. ماه‌های فروردین تا شهریور پرباران‌ترین موسم آن است. میانگین دمای شهر سئول در دی‌ماه ۵- درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۵ درجۀ سانتی‌گراد و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱,۳۷۰ میلی‌متر است. حدود سه‌چهارم از مساحت کرۀ جنوبی از جنگل‌های برگ‌ریز و سوزنی (کاج و سرو) پوشیده شده است و دولت به شدت از جنگل‌ها محافظت می‌کند. ببر، خرس، سیاه‌گوش، آهو، گراز، روباه قرمز، گورکن، خرگوش، سنجاب، و سمور و نیز انواع پرنده و خزنده حیات وحش آن را تشکیل می‌دهند.
اقتصاد. محدودیت منابع زیرزمینی و وابستگی کرۀ جنوبی به مواد اولیۀ وارداتی تا اندازه‌ای از روند صنعتی‌شدن این کشور جلوگیری کرده است ولی توسعۀ صنایع، به‌ویژه در زمینۀ صنایع سنگین، به‌خصوص بعد از جنگ جهانی دوم چشمگیر بوده است و آیندۀ درخشان‌تری را نوید می‌دهد. تولید مواد شیمیایی، انواع فلزات و ماشین‌آلات، کفش و پوشاک و منسوجات، وسایل موتوری، در ردیف مهم‌ترین فعالیت‌های صنعتی این کشور قرار دارند و شرکت‌های بزرگ سامسونگ[۳۲]، تِلِکام[۳۳] و هیوندای[۳۴] از غول‌های صنعتی آن به‌شمار می‌آیند. بیشتر کشتزارهای کرۀ جنوبی، که وسعت کل آن‌ها به ۱.۱میلیون هکتار می‌رسد، به بخش خصوصی تعلق دارند و محصول عمدۀ آن‌ها برنج است. فرآورده‌های جالیزی، سیب‌زمینی، مرکبات، میوه، ابریشم، تنباکو، توتون، و شیلات از دیگر محصولات کشاورزی این کشورند. ۴۱ درصد از نیروگاه‌های کره جنوبی به انرژی هسته‌ای مجهزند، ۵۷ درصد از آن‌ها با سوخت‌های هیدروکربن کار می‌کنند و ۲ درصد نیز با نیروی برقابی به گردش درمی‌آیند. میزان تولید الکتریسیتۀ این کشور به ۲۶۶.۵میلیارد کیلو وات ساعت می‌رسد و مصرف سرانۀ آن ۵,۰۶۷ کیلو وات ساعت است. کشور کرۀ جنوبی از نظر منابع زیرزمینی در تنگنا قرار دارد و زغالِ انتراسیت، گرافیت، سنگ آهک، روی، سرب، و طلا از‌جمله کانی‌های آن به‌شمار می‌آیند. مساحت جنگل‌های این کشور ۶.۴۴میلیون هکتار و تولید چوب و الوار آن ۱.۷۲ میلیون متر مکعب است.
حکومت و سیاست. کرۀ جنوبی دارای حکومت جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. رئیس‌جمهور کشور را مردم فقط برای یک دورۀ ۵ساله انتخاب می‌کنند. ۲۷۳ عضو مجلس شورای ملی را نیز مردم برای ۴ سال برمی‌گزینند.
مردم و تاریخ. جمعیت کشور کرۀ جنوبی ۴۸,۹۸۸,۸۳۳ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به ۴۹۳.۵نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۰.۴ درصد است و کره‌ای‌ها اکثریت نزدیک به اتفاق جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. ۵۱ درصد از مردم آن بودایی‌اند و ۱۹.۵ درصد از آنان در روستاها به‌سر می‌برند. زبان رسمی این کشور کره‌ای است. سرزمین کره را در روزگار گذشته تونگوزها[۳۵] مسکونی کردند و قدیمی‌ترین دولت محلی آن با نام چوسون[۳۶] در ۳۰۰۰پ‌م در نواحی شمالی شبه‌جزیرۀ کره تأسیس شد. دولت مزبور در ۱۰۸پ‌م مغلوب چینی‌ها شد و سه دولت دست‌نشاندۀ چینی با نام‌های سیلا[۳۷]، کوگوریو[۳۸] و پائکچه[۳۹] جانشین آن شدند. دولت کوگوریو بر نواحی شمالی شبه‌جزیرۀ کره استیلا داشت و خاندان سیلا بر نواحی جنوبی حکومت می‌کردند و از خراج‌گذاران امپراتوری چین به‌شمار می‌رفتند. آیین بودا در قرن ۴م رواج یافت و خاندان سیلا که اشاعه‌دهندۀ فرهنگ چینی بودند، در پایان قرن ۸م روبه ضعف نهادند و وانگ‌کونگ[۴۰] از خاندان کوریو[۴۱] در ۹۳۶م سراسر شبه‌جزیرۀ کره را تحت یک حکومت واحد درآورد. در ۱۲۳۱ مغولان به کره حمله‌‌ور شدند و آن‌جا را تصرف کردند. خاندان ایی[۴۲] در ۱۳۹۲ دولت چوسون را از نو بنا نهاد و شهر سئول را به پایتختی آن برگزید، و آیین کنفوسیوس[۴۳] را جانشین آیین بودا کرد. ژاپنی‌ها یک‌بار در ۱۵۹۲ و بار دیگر در ۱۶۳۷ به کشور چوسون حمله کردند و پشتیبانی چین از چوسون، آنان را وادار کرد تا با دادن تلفات سنگین عقب‌نشینی کنند و کشتار و ویرانی‌های بسیار به‌جا گذارند. منچوری‌ها در اوایل قرن ۱۷ به کره تاختند و نواحی شمالی آن را تصرف کردند. برقراری تماس نزدیک با اروپاییان در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ موجب تحولات وسیعی در کره شد و باورهای مذهبی مردم دگرگون گردید تا جایی که یکی از اندیشمندان کره‌ای در ۱۸۶۰ آیین جدیدی را، که ترکیبی از عناصر مذهبی کنفوسیوس و مسیحیت و بودائیسم بود، اشاعه داد. این آیین که تونهاک[۴۴] نام داشت، مورد استقبال عموم قرار گرفت. چین و ژاپن که از توسعۀ آیین مزبور ناخرسند بودند، نیروهایی برای سرکوبی هواداران آن به کره اعزام داشتند و سرزمین مزبور را در ۱۹۱۰ اشغال کردند.با شکست‌خوردن ژاپن در جنگ جهانی دوم، بخش جنوبی کره به تصرف امریکا درآمد و بخش شمالی آن به اشغال اتحاد شوروی درآمد. و مدار ۳۸ درجۀ عرض شمالی مرز میان دو کره تعیین شد. سئول پایتخت کرۀ جنوبی و پیونگ‌یانگ[۴۵] به پایتختی کرۀ شمالی برگزیده شد. کرۀ شمالی در ۱۹۵۰ به کرۀ جنوبی حمله کرد و سازمان ملل متحد از اعضای خود خواست تا حملات کرۀ شمالی را دفع کنند. ارتش امریکا فرماندهی عملیات نظامی علیه کرۀ شمالی را برعهده گرفت و جنگ سهمگین و خونین سه‌سالۀ کره (۱۹۵۰ـ۱۹۵۳) را رهبری کرد. دو کره در پایان جنگ به پشت مرزهای امروزی عقب‌نشینی کردند و سازمان ملل متحد در ۱۹۹۰ موجودیت آن‌ها را با عنوان کشورهای کرۀ جنوبی و کرۀ شمالی به‌رسمیت شناخت.
- ↑ Sea of Japan
- ↑ Korea Strait
- ↑ Yellow Sea
- ↑ Seoul
- ↑ Taebaek
- ↑ Sobaek
- ↑ inland
- ↑ Jiri-San
- ↑ Cheju
- ↑ offshore
- ↑ Halla-San
- ↑ Anmyon
- ↑ Imja
- ↑ Kojedo
- ↑ Nakdong
- ↑ Han
- ↑ Kum
- ↑ Bay of Yongil
- ↑ Changi Cape
- ↑ peninsula
- ↑ Kyonggi
- ↑ Haenam
- ↑ provinces
- ↑ metropolitan
- ↑ Pusan
- ↑ Inchon
- ↑ Suwon
- ↑ Chongju
- ↑ Taegu
- ↑ Masan
- ↑ South China Sea
- ↑ Samsung
- ↑ Telecom
- ↑ Hyundai
- ↑ Tongozes
- ↑ Choson
- ↑ Silla
- ↑ Koguryo
- ↑ Paekche
- ↑ Wangkong
- ↑ Koryo
- ↑ Yi
- ↑ Confucius
- ↑ Tonhak
- ↑ Pyongyang