گنجشک
گنجشک (sparrow)
هر یک از اعضای خانواده‌ای از پرندگان کوچک برّ قدیم[۱]، از راستۀ گنجشک‌سانان[۲]. پرندگان این خانواده منقاری کوتاه و کلفت دارند. این اسم به‌طور خاص به اعضای مختلف جنس Passer، در خانوادۀ گنجشک[۳]، راستۀ گنجشک‌سانان اطلاق می‌شود. بسیاری از اعضای خانوادۀ زردپرۀ[۴] برّ جدید (قارۀ امریکا)[۵]، شامل سسک‌ها[۶]، پری‌شاهرخ‌ها[۷]، و زردپره[۸]ها نیز گنجشک نامیده می‌شوند، گنجشک آواز‌خوان شمال امریکا[۹] Melospiza melodia از آن جمله است.
گونه‌ها. گنجشک خانگی[۱۰] Passer domesticus دارای پرهایی با نشان‌های قهوه‌ای‌سیاه است. سینه و ابروی نرها سیاه است. گنجشک خانگی جذاب نیست، اما باهوش و سازش‌پذیر است. عادات لانه‌سازی‌اش نامرتب، و جیک‌جیکش شاد است. این پرنده از هر خرده مادۀ در دسترس برای لانه‌سازی استفاده می‌کند. از نظر غذایی همه‌چیزخوار است. در بهار و تابستان از حشرات و لارو آن‌ها، و در زمستان از دانه‌ها تغذیه می‌کند. متوسط اندازۀ جمعیت دسته‌های گنجشک در بریتانیا از ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۴، به میزان یک‌سوم کاهش یافت. گربه، اتومبیل و آفت‌کش‌ها مهم‌ترین عوامل این کاهش‌اند. گنجشک درختی[۱۱] Passer montanus یگانه گونۀ بریتانیایی، پرنده‌ای کوچک‌تر است و در سواحل غرب اسکاتلند و انگلستان یافت می‌شود. گنجشک پرچین[۱۲] یا صعوۀ جنگلی[۱۳] Prunella modularis گونه‌ای از خانواده صعوه[۱۴]، و از وابستگان بلبل[۱۵] و توکا[۱۶]ها است. تعداد گنجشک‌های درختی، از اواخر دهه ۱۹۶۰، حدود ۸۹ درصد کم شده است. در ایران، یازده گونۀ متفاوت گنجشک یافت می‌شود که اندازۀ کوچک‌ترین آن‌ها (گنجشک رودخانه) ۱۲ سانتی‌متر و بزرگ‌ترینشان (گنجشک برفی) ۱۷.۵ سانتی‌متر است.