آرمینیوس، آیین
آرمینیوس، آیین (Arminianism)
یکی از فرقههای مسیحیت، که با آیین کالونیسم[۱] در زمینۀ تقدیر اختلاف داشت. این فرقه در دوران پادشاهی جیمز اول و چارلز اول[۲] رواج یافت و بعدها به اساس و شالودۀ فرقۀ متودیسم وزلی[۳] تبدیل شد. نام این فرقه از یاکوبوس آرمینیوس[۴] (۱۵۶۰ـ۱۶۰۹)، روحانی پروتستان هلندی، گرفته شده است. این فرقه در انگلستان با نام ویلیام لود[۵]، اسقف لندن و بعدها اسقف اعظم کنتربری[۶]، تداعی میشود. در ابتدا چارلز، ولیعهد انگلستان، و دوکِ باکینگام[۷]، با وجود ناخرسندی جیمز اول، از این فرقه حمایت میکردند. مجالس عوام و اعیان انگلستان پس از یازده سال فترت و حکومت فردی چارلز، بهمحض اجلاس در ۱۶۴۰ آرمینیوس را محکوم کردند. آرمینیوس با تأکید بر آزادی اراده، الهیبودن نظام اسقفی، و زیبایی قدوسیّت بر تعالیم محوری پیوریتنیسم[۸] یا کالونیسم خدشه وارد میکرد؛ تعالیمی که تا آن زمان کلیسای دوران الیزابت[۹] و جیمز اول را تحت سیطره داشت. درعینحال، پیروان آرمینیوس در مظّان اتهام حمایت از بسیاری از سیاستهای ناخوشایند چارلز، ازجمله برقراری مالیات بر کشتیها[۱۰] و جنگ اسقفها[۱۱] در اسکاتلند، قرار داشتند.