گوزن کوچک
گوزن کوچَک (roe deer)
گوزنی[۱] کوچک، با ارتفاع شانه‌ای حدود ۶۶ سانتی‌متر. طول این گوزن از بینی تا دم کوچکش ۱.۲ متر است. این گوزن در تابستان به رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز است و بخش‌های زیری بدنش خاکستری متمایل به زرد است. در زمستان رنگ قرمز ناپدید می‌شود. طول متوسط شاخ‌های این جانور بیست سانتی‌متر است. فصل تولیدمثل از ژوئیه تا اوت است و نوزادان (بره‌ها) در ماه‌های مه و ژوئن سال بعد متولد میشوند. رنگ بره‌ها در ابتدا قهوه‌ای متمایل به قرمز است و دارای لکه‌هایی سفیدند. این گوزن‌ها در اروپای مرکزی و جنوبی یافت میشوند و نژادهایی از آن‌ها در شرق دور و چین نیز مشاهده شده‌اند. گوزن Capreolus capreolus در تیرۀ گوزن[۲]، راستۀ زوج‌سُمان[۳] قرار دارد. این گوزن بومی بریتانیاست و تعداد اندکی از آن‌ها هنوز به‌صورت کاملاً وحشی وجود دارد. از بسیاری از این گوزن‌ها در جنگل ایپنگ[۴]، نیو فارست[۵]، و مناطق دیگر محافظت می‌کنند. در ایران، از خانوادۀ گوزن سه گونۀ مجزا وجود دارد که عبارت‌اند از مرال Cervus elaphus؛ گوزن زرد Dama mesopotamica، که در معرض خطر انقراض بود، ولی با مراقبت‌هایی که صورت گرفته، نجات یافته است؛ و شوکا Capreolus capreolus. مرال در جنگل‌های شمال، و در مناطق حفاظت شده زیست می‌کند. گوزن زرد فقط در ایران دیده می‌شود و در کنار رودخانه‌های دز و کرخه دیده شده است و تعدادی از آن‌ها را برای تکثیر و جلوگیری از نابودی به مازندران انتقال داده‌اند. شوکا در جنگل‌های شمال، در آذربایجان، و کردستان یافت می‌شود، اما به‌سبب شکار و تخریب زیستگاه‌هایش در معرض خطر انقراض قرار دارد.