آلفا، ذره
آلْفا، ذَرّه (alpha particle)
ذرۀ پُرانرژیِ باردارِ مثبت (+۲)، گسیل‌شده از هستۀ اتم پرتوزا. یکی از فرآورده‌های فروپاشیِ خودبه‌خودیِ عناصر پرتوزا، نظیر رادیوم و توریوم، و کاملاً مشابه هستۀ اتمِ هلیوم (۴He)، شاملِ دو پروتون و دو نوترون، است (← پرتوزایی). فرآیندِ گسیلِ واپاشی آلفایی با افزودن دو واحد بر عدد اتمی و چهار واحد بر جرم اتمی، عنصری را به عنصر دیگر تبدیل می‌سازد. پلوتونیوم ـ ۲۳۹ نمونه‌ای از موادی است که ذراتِ آلفا گسیل می‌کنند. ذرات آلفا به‌سبب جرم زیادشان در هوا بُرد کوتاهِ چند سانتی‌متری دارند، قدرت نفوذشان کم است، و می‌توان آن‌ها را با ورقی از کاغذ یا آلومینیوم متوقف ساخت. این ذرات اثر یونَندگی شدیدی بر مولکوهایی دارند که به آن‌ها اصابت می‌کنند و درنتیجه، برای سلول‌های زنده زیانبارند (← تابش_یوننده). ذرات آلفا با حرکت در خلأ اندکی با میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی منحرف می‌شوند. نیز ← واپاشی_آلفازا