آل بویه کرمان
آل بویۀ کرمان
(یا: دیالمۀ کرمان) سلسله‌ای مستقل آل بویه در کرمان (حک: ۴۰۳ـ۴۴۸ق). امرای این سلسله بیشتر تابع دیلمیان فارس یا عراق بودند که هر از گاه دم از استقلال می‌زدند. نخستین‌بار مُعِزالدّولۀ دیلمی در ۳۲۴ق حاکمیت آل بویه را بر کرمان مستقر کرد و سرانجام در ۳۵۷ق عَضُدالدّولۀ دیلمی، کاملاً تحت نفوذ آل بویه درآمد. وی پس از فتح کرمان خود را «شاهنشاه» نامید و سکه ضرب کرد. عضدالدوله از طریق کرمان، مکران و باریکۀ ساحلی خلیج فارس را به قلمرو آل بویه ضمیمه و صفاریان سیستان را دست نشاندۀ خود کرد. قوام‌الدولۀ دیلمی در غیاب عضدالدوله استقلال خود را اعلام کرد و با حمایت غزنویان به فارس تاخت (۴۰۷ق)، اما نتیجه‌ای نگرفت تا این‌که ابوکالیجار، فرزند سلطان‌الدوله، بر قوام‌الدوله فایق آمد و دوباره کرمان را به فارس منضم کرد، ولی نیروهای تازه قدرت‌گرفتۀ سلجوقیان به سرعت کرمان را تحت کنترل خود گرفتند و حاکم دیلمی آن‌جا به قدرت قاوُرد سلجوقی گردن نهاد. سلجوقیان اندکی بعد حاکم دیلمی کرمان را نیز کنار گذاشتند و سلسلۀ سلاجقه کرمان را پی افکندند.