کلود لورن
| کِلود لورَن Claude Lorrain | |
|---|---|
| زادروز |
1600م |
| درگذشت | 1682م |
| ملیت | فرانسوی |
| شغل و تخصص اصلی | نقاش |
| سبک | کلاسی‌سیسمِ |
| آثار | کاخ افسون‌شده (1664؛ نگارخانۀ ملی لندن) |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه سازی جهان |
کِلود لورَن (۱۶۰۰ـ۱۶۸۲)(Claude Lorrain)
(نام اصلی: کلود ژله[۱]) نقاش فرانسوی. در رم هنرآفرینی می‌کرد، و از نقاشان برجستۀ کلاسی‌سیسمِ[۲] قرن ۱۷ بود. منظره‌های درخشانی با شیوه‌ای متمایز پدید آورد که بر پسند هنری اواخر قرن ۱۷ و قرن ۱۸ تأثیری عمیق گذاشت. مضامین آثارش را از منابع رومی، یونانی، یا کتاب مقدس برمی‌گرفت. در آثارش پیکره‌های کوچک (اغلب اساطیری یا تاریخی) به‌گونه‌ای خاص در گسترۀ عظیم مناظر شاعرانه گم شده‌اند؛ همچون اثر کاخ افسون‌شده[۳] (۱۶۶۴؛ نگارخانۀ ملی لندن[۴])؛ این اثر بر جان کیتسِ[۵] شاعر تأثیر نهاد. مجموعۀ عظیم شهرهای بندری[۶] (نگارخانۀ ملّی لندن و لوور[۷] پاریس)، اثر دیگری است از این دست. با مقایسۀ این زمره آثار کلود لورن و طراحی‌هایی که مستقیماً از روی طبیعت پدید آورده است، دوگانگی شخصیت او در مقام نقاشی واقع‌گرا[۸] و درعین حال خیال‌پرداز، آشکار می‌شود. برخلاف پوسن[۹]، دوست و هم‌وطنش در رم، کلود فقط در انتخاب مضمون، اصالت کلاسیک داشت، نه در شیوۀ کار. در طرح سادۀ ترکیب‌بندی‌هایش، نظم متعارف فرمی را درهم می‌ریخت. کلود از بنیادگذاران سنّتِ «تابلونمایی[۱۰]» بود و بسیاری از هنردوستان متموّل انگلیسی، چشم‌اندازهایِ باغ‌های خود را با نسخه‌برداری از روی تابلوهای «کلود» بازسازی می‌کردند. در کودکی یتیم شد و ظاهراً چندی نزد برادرش که منبّت‌کار[۱۱] بود، در فرایبرگ[۱۲] به‌سر برد. نقل است که در جوانی شیرینی‌پزی می‌کرده است. احتمالاً تاجران دوره‌گرد یا خویشاوندانش او را به ایتالیا بردند؛ در آن‌جا توانست شغلی در کارگاه نقاشان به‌دست آورَد. معلم اصلی‌اش اوگوستینو تاسّی[۱۳]، نقاش ایتالیایی، بود. هنرش تا حدّی برگرفته از دستورالعمل‌های آدام اِلسهایمر[۱۴]، نقاش آلمانی، بریل[۱۵]، و تاسّی است، و با منظره‌پردازی‌های دومنیکینو[۱۶] نیز تا حدّی پیوند دارد. کلود با تأثیر از منظره‌پردازی‌های یادمانی دومنیکینو ابعاد آثارش را بزرگ‌تر کرد. با این همه در حقیقت شاگرد صمیمی و اصیل طبیعت و نمونه‌ای از یک هنرمند شمالی بود. در آثارش ویرانه‌های باستانی رم و محیط اطراف آن را نیز تصویر می‌کرد. در ۱۶۲۵ به زادگاهش رفت، و در ۲۷سالگی در رُم اقامت گزید. پاپ اوربان هشتم[۱۷] اجرای دو نقاشی را به او محول کرد: ضیافت روستا[۱۸] و بندر به‌هنگام غروب خورشید[۱۹] (هر دو اثر در لوور، پاریس). از آن پس نقاشی‌هایش در میان هنرپروران مقیم رم، و بازدیدکنندگان خبرۀ فرانسوی و انگلیسی، طالبان بسیار یافت. یک مجموعۀ چاپی از نقاشی‌هایش منتشر کرد (۱۷۷۷) تا بدین‌وسیله از جعل آثارش جلوگیری کند. در بازنمایی آسمان به‌هنگام سپیده‌دم و غروب بی‌رقیب بود؛ لیکن در نقاشی از پیکر انسان کمتر مهارت داشت و برای نقاشیِ پیکره‌ها از دیگر نقاشان کمک می‌گرفت.