دریای سیاه

دریای سیاه (Black Sea)
(به روسی: چرنویه موره؛ نام باستانی: پونتوس ائوکسینوس) دریای درون‌بومی در جنوب شرقی اروپا، به وسعت ۴۲۳هزار کیلومتر مربع. به دریاهای آزوف و مرمره و با تنگۀ داردانل به مدیترانه متصل است. حداکثر ژرفای آن ۲,۲۴۵ متر است، که در دریای آزوف به ۱۳.۵ متر کاهش می‌یابد. کشورهای اوکراین، روسیه، گرجستان، ترکیه، بلغارستان، و رومانی در سواحل آن واقع شده‌اند و رودهای دانوب، ولگا، بوگ، دنیستر، و دنیپر به آن می‌ریزند و از میزان شوری آن می‌کاهند. ذخایر اورانیوم آن از بزرگ‌ترین ذخایر جهان است. حدود ۹۰ درصد از آب آن با کودهای شیمیایی آلوده شده است. دریای سیاه آلوده‌ترین دریای اروپا است؛ رودهایی که آب آن را تأمین می‌کنند، فاضلاب، نیترات‌ها، فسفات‌ها، حشره‌کش‌ها، فلزات سنگین، و سایر آلاینده‌ها را از سیزده کشور با خود به‌ همراه می‌آورند. در عمق کمتر از ۱۵۰ متر، ۹۰ درصد از آب این دریا اکسیژن ندارد؛ آب سطحی آن مقدار کمی اکسیژن دارد و از حیات ناچیزی برخوردار است. دریای سیاه بزرگ‌ترینِ جرمِ بدون اکسیژن جهان به‌‌شمار می‌رود که فعالیت باکتری‌ها روی گیاهان فاسد موجب این امر شده است. علاوه‌ بر آلودگی، ستارۀ دریایی شانه‌ا‌ی نیز در کاهش تنوع زیستی دریایی تأثیر بسزایی داشته است. دریای سیاه، شاهرگ تجاری مهم اروپای شرقی است؛ بندرهای اصلی آن عبارت‌اند از اودسا و میکولایف (اوکراین)، نووروسیسک (روسیه)، باتومی (گرجستان)، کُنْستانْتْسا (رومانی)، وارنا و بورگاس (بلغارستان)، و طرابزون (ترکیه). جریان‌ها، طوفان‌ها و یخ‌های شناور از خطرهای کشتی‌رانی در زمستان به‌‌شمار می‌روند. جریان نیرومند سطحی نیز در سراسر بوسفور، با جریان به سمت درون ژرفاب، وجود دارد.

 

---