گینه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط Nazanin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
گینه
نام فارسی گینِه
نام لاتین Guinea
نظام سیاسی جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری
جمعیت ۹,۹۸۲,۰۰۰ نفر
موقعیت  افریقای غربی
پایتخت کوناکری
تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) ۴۰.۶ 
رشد سالانه (درصد) ۲.۲
شهرهای اصلی کوناکری، کیندیا، بوکه، لابه و کانکان
زبان  فرانسوی
گروه‌های قومی اقوام فولانی و مالینکه
دین اسلام
مساحت (کیلومتر مربع) ۲۴۵,۸۵۷

گینِه (Guinea)

کوناکري، بزرگ‌ترين مسجد غرب افريقا
کوناکري، بزرگ‌ترين مسجد غرب افريقا

موقعیت. کشور گینه در افریقای غربی و در ساحل اقیانوس اطلس، بین کشورهای گینۀ بیسائو، سنگال، مالی، ساحل عاج، لیبریا، و سیرالئون واقع است. مساحت آن ۲۴۵,۸۵۷ کیلومتر مربع و پایتخت آن شهر کوناکری[۱] است.

سیمای طبیعی. کشور گینه، که جزایر کوچک لوس با مساحت ۱۶ کیلومتر مربع را نیز شامل می‌شود، از جلگه‌ای ساحلی به درازای ۲۷۴ کیلومتر و درون‌بومی نسبتاً مرتفع که رودخانه‌های بسیاری از آن سرچشمه می‌گیرند تشکیل یافته است. تختال[۲] یا ارتفاعات فوتاجالون[۳] با ارتفاع ۱,۵۱۵ متر که فاصلۀ حدود ۲۲۰کیلومتری ساحل اقیانوس اطلس جای دارد، درون‌بوم این کشور را به دو ناحیۀ‌ غربی و شرقی تقسیم می‌کند. آبریزهای بخش غربی به اقیانوس اطلس می‌ریزند و آبریزهای بخش شرقی مانند رودخانه‌های تینکیسو[۴] و میلو[۵]، سرچشمه‌ها و ریزابه‌های رودخانه‌های نیجر، سنگال[۶]، و گامبیا[۷] را تشکیل می‌دهند. دامنه‌های غربی کوه‌های فوتاجالون، که رطوبت بسیار دارد و تا جلگۀ ساحلی کشیده شده، پرجمعیت است و کشتزارهای وسیع برنج، موز، و نارگیل را در خود جای داده است. اقلیم گینه در جلگۀ ساحلی بسیار گرم و پرباران است و در ارتفاعات فوتاجالون نسبتاً خنک و تحمل‌پذیر است. فصل بارندگی آن از اردیبهشت تا آبان به درازا می‌کشد و میانگین دمای سالانه در نواحی ساحلی (کوناکری) بین ۲۶.۷تا ۲۵ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۴,۲۹۳ میلی‌متر می‌رسد. شهرهای گینه عمدتاً در بخش غربی این کشور قرار دارند و مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از کوناکری کیندیا[۸]، بوکه[۹]، لابه[۱۰]، و کانکان[۱۱]. ارتفاعات گینه، که کوه نیمبا[۱۲] بلندترین نقطۀ کشور با ۱,۷۵۲ متر ارتفاع در آن قرار دارد، از جنگل‌های انبوه پوشیده شده؛ و دیگر نواحی را علفزارهای استوایی فراگرفته و زیستگاه بسیار مناسبی را برای حیات‌وحش گینه تشکیل داده است و جانورانی چون شیر، ببر، شمپانزه، اسب آبی،‌ و تمساح در آن زندگی می‌کنند.

اقتصاد. کشاورزی مهم‌ترین فعالیت اقتصادی گینه است و بیشترین نیروی کار در این بخش اشتغال دارند. آناناس، قهوه، بادام‌زمینی، روغن نخل، و ذرت در بخش‌های جنوب غربی جلگۀ ساحلی کشت می‌شوند و زمین‌های دوسوی رود نیجر نیز به کشت برنج و سایر غلات و حبوبات اختصاص یافته است. ارتفاعات فوتاجالون و علفزارهای استوایی نیز مخصوص گله‌داری و پرورش دام است. منابع زیرزمینی گینه عبارت‌اند از بوکسیت، آلومینیوم، الماس، طلا، گرافیت، کُرم، مس، منگنز، نیکل، اورانیوم، و روی. این کشور ۲۵ درصد از بوکسیت جهان را تولید می‌کند و بعد از استرالیا بزرگ‌ترین تولیدکنندۀ این ماده در جهان است.

حکومت و سیاست. حکومت گینه جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است و شمار نمایندگان مجلس ملی آن ۱۱۴ نفر است. براساس همه‌پرسی نوامبر ۲۰۰۱، مدت ریاست جمهوری کشور ۷ سال و تا سه دوره قابل تمدید است.

مردم و تاریخ. جمعیت گینه حدود ۹,۹۸۲,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۴۰.۶ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. حدود ۶۶ درصد از جمعیت گینه از اقوام فولانی[۱۳] و مالینکه[۱۴]اند و ۸۵ درصد از آنان از آیین اسلام پیروی می‌کنند. ۷۴ درصدشان روستانشین‌‌اند و زبان رسمی آنان فرانسوی است. رشد سالانۀ جمعیت گینه ۲.۲ درصد و میانگین امید به زندگی ۴۷ سال است و حدود ۳۶ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. پیگمه‌ها ساکنان اولیه گینه بوده‌اند و سلطان اسلامی مقتدری بر آن حکومت داشته است. فرانسوی‌ها از۱۸۸۶ تا ۱۸۹۸ مبارزان گینه‌ای را قلع و قمع کردند و سرزمین آنان را به‌تصرف خود درآوردند. احمد سِکوتوره[۱۵] در ۱۹۵۸ رهبری استقلال‌طلبان گینه را به‌دست گرفت و این کشور را در ۲ اکتبر ۱۹۵۸ با اتکا به همه‌پرسی‌ای که صورت گرفت به استقلال رسانید و ارتباط پولی کشور را با فرانسه قطع کرد و خود با عنوان نخستین رئیس‌جمهور زمام امور گینه را در دست گرفت.

 


  1. Conakry
  2. tableland
  3. Futajalon
  4. Tinkisso
  5. Milo
  6. Senegal
  7. Gambia
  8. Kindia
  9. Boke
  10. Labe
  11. Kankan
  12. Nimba
  13. Fulani
  14. Malinke
  15. Ahmad Sekutore