لا، جان (۱۶۷۱ـ۱۷۲۹)
لا، جان (۱۶۷۱ـ۱۷۲۹)(Law, John)
| جان لا John Law | |
|---|---|
| زادروز |
۱۶۷۱م |
| درگذشت | ۱۷۲۹م |
| ملیت | اسکاتلندی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل در دانشگاه ادینبورگ |
| شغل و تخصص اصلی | سرمایه دار و سفته باز |
| آثار | بررسی پول و تجارت (۱۷۰۵) |
| گروه مقاله | اقتصاد |
سرمایه‌دار و سفته‌باز اسکاتلندی. شهرتش به‌سبب طراحی رسوایی دسیسۀ میسی‌سیپی[۱] است. در ادینبورگ[۲] متولد شد و در دانشگاه ادینبورگ[۳] تحصیل کرد. پس از یک دوئل (۱۶۹۴)، به آمستردام گریخت و بانکداری خواند. به پاریس رفت (۱۷۱۵) و سال بعد حامی مالی دوکِ اورلئان[۴]، نایب‌السلطنۀ فرانسه، شد. به کمک مقامات دربار جنرال بانک[۵]، نخستین بانک فرانسه، را تأسیس کرد. شرکت او دارای زمین‌های وسیع در اطراف رود میسی‌سیپی بود و حقوق انحصاری تجارت را در آن منطقه برای ۲۵ سال در اختیار داشت. شرکت رقیب هند شرقی و چین[۶] را خرید و بانک همگانی به بانک دولتی فرانسه تبدیل شد. وقتی مردم برای خرید سهام در سرمایه‌گذاری میسی‌سیپی دعوت شدند، سفته‌بازی‌هایش سبب شد قیمت‌های سهام به‌شدت ترقی کند. در همان زمان اسکناس‌های بانک لا کشور را پُر کرده بود. با فرمان سلطنتی (۱۷۲۰) ارزش اسکناس‌های بانک به نصف کاهش یافت و سهام شرکت لا سقوط کرد. مخفیانه از فرانسه گریخت و در ونیز سکونت گزید و آن‌جا در فقر و گمنامی درگذشت. مهم‌ترین اثرش بررسی پول و تجارت[۷] (۱۷۰۵) است که در آن نظریه‌های مالی‌اش را تشریح کرده است.