لنز، هاینریش (۱۸۰۴ـ۱۸۶۴)

لِنز، هاینْریش (۱۸۰۴ـ۱۸۶۴)(Lenz, Heinrich)

فیزیک‌دان روس. در ۱۸۳۳، قانون لنز را عرضه کرد که به قانون بنیادی الکترومغناطیس تبدیل شده است. همچنین، این نکته را کشف کرد که شدت میدان مغناطیسی متناسب با شدت القای مغناطیسی است. در دورپات، تارتوی کنونی در استونی، زاده شد و در آن‌جا درس خواند. از ۱۸۲۳ تا ۱۸۲۶، در مقام ژئوفیزیک‌دان، در سومین سفر علمی دور دنیا با اوتو فون کوتسبو (۱۷۸۷ـ۱۸۴۸) همراه بود. بعد از بازگشت از این سفر، به آکادمی علوم سن‌پترزبورگ پیوست و از ۱۸۴۰ به بعد، در دانشگاه سن‌پترزبورگ مشغول کار بود. در سفر با کوتسبو، دربارۀ شرایط اقلیمی، ازجمله فشار هوا، به تحقیق پرداخت و میزان شوری، دما، و چگالی نسبی آب دریا را به‌دقت اندازه گرفت. در سفر علمی بعدی، ارتفاع سطح دریای خزر را با محاسبه به‌دست آورد. از ۱۸۳۱ به بعد، در زمینۀ الکترومغناطیس مطالعه می‌کرد. قانون لنز درواقع حالت خاصی از قانون پایستگی انرژی است. اگر جریان القایی درخلاف جهت پدید نیاید، جریان حرکت آهنربا یا سیم را تقویت می‌کند و در این‌صورت، انرژی بدون انجام کار افزایش می‌یابد. این امر امکان‌پذیر نیست. لنز رابطۀ بین گرما و جریان را هم بررسی کرد و مستقل از فیزیک‌دان انگلیسی، جیمز ژول۱۱، به قانونی دست یافت که اکنون به قانون ژول معروف است.

 

---