موز (اسطوره)

موز (اسطوره)(Muse)

در اساطیر یونان، هر یک از نُه الهۀ الهام‌بخش هنر: کلیو، اِئوترپه، تالیا، مِلپومِنه، تِرپسیخوره، اِراتو، پولوهومنیا، اورانیا، و کالیوپه؛ دختران زئوس و منموسونه، الهۀ خاطره. بر‌طبق روایات، در پیریا، در دامنۀ کوه المپ، به‌دنیا آمدند و در آغاز فقط سه تن بودند، اما از زمان هِزیود به‌بعد شمارشان را ۹ تن ذکر کرده‌اند. از اواخر دوران امپراتوری روم، هر یک از رشته‌های ادبیات یا علوم را به یکی از موزها نسبت می‌دادند؛ هر یک از موزها نشانه‌ای خاص خود داشتند. قلمرو تأثیر کلیو تاریخ بود و او را با طوماری گشوده تصویر کرده‌اند. ائوترپه الهۀ شعر تغزلی بود و او را با فلوتی در دست نشان می‌دادند. تالیا، الهۀ الهام‌بخش کمدی و شعر شبانی بود و صورتکی کمیک به صورت و چوبدست شبانی، یا تاجی از پیچک به‌همراه داشت. قلمرو ادبی ملپومنه تراژدی بود و او را با صورتک تراژیک، چوبدست هرکول، یا شمشیر نمایش داده‌اند. ترپسیخوره با چنگ و زخمه بر رقص و آواز گروهی نظارت داشت. اراتو با چنگش الهام‌بخش لال‌بازی و شعرهای شهوت‌انگیز بود. پولوهومنیا را، که الهام‌بخش سرودهای مقدس بود، با حالتی متفکر تصویر کرده‌اند. اورانیا، که الهۀ هئیت بود، با چوبدستش به کره‌ای اشاره می‌کرد و کالیوپه، حامی شعر حماسی، با لوح و قلمی در دست تصویر شده است. کیش موزها از تراکیه به پیریا و از آن‌جا به پارناسوس و هِلیکون راه یافت. عسل و آب یا شیر ازجملۀ هدایایی بودند که در مراسم قربانی پیشکش آنان می‌شد.

 

---