بروتانی
بِرُوتانْی (Brittany)
(تلفظ فرانسوی: بروتانی[۱]، به انگلیسی: بریتانی) ناحیۀ جدید و استان سابق در شمال غربی فرانسه، با ۴۷,۲۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۴,۳۰۰,۰۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۶). شبه‌جزیره‌ای است بین خلیج بیسکی[۲] و دریای مانش[۳]. ناحیه‌ای کشاورزی و شامل ولایت‌های کوت دارمور[۴]، فینیستر[۵]، ایل ـ اِ ـ ویلن[۶]، و موربیئان[۷] است. مرکز اداری آن شهر رِن[۸] است و سایر شهرهای بزرگش عبارت‌اند از برست[۹]، لوریان[۱۰]، نانت[۱۱]، سن بریو[۱۲]، وان[۱۳] و کمپر[۱۴]. گرچه زبان برِتون[۱۵] در قرن ۱۶ از نظام آموزشی حذف شد، زبان و بسیاری از سنت‌های برتون تا قرن ۲۰ باقی‌ماند و در منطقه حمایت هم می‌شد. پس از جنگ جهانی دوم یک جنبش ملی‌گرا و جدایی‌طلب، با فعالیت چریکی، تأسیس شد. برتانی جزئی از آرموریکا[۱۶] بود و در ۵۶پ‌م به‌تصرّف یولیوس سزار[۱۷] درآمد. این سرزمین هرگز کاملاً رومی نشد و نورمان‌ها[۱۸] پس از خروج رومی‌‌ها آن را ویران کردند. سلت[۱۹]ها در قرن ۵م پس از فرار از هجوم آنگلوساکسون[۲۰]ها از بریتانیا، در این منطقه سکنی گزیدند و آن را بریتانی نامیدند که بعدها به کشوری نیرومند تبدیل شد و فرهنگ و استقلال سیاسی خود را به‌رغم فشارهای خارجی از سوی کارولنژیان‌ها[۲۱]، نورمان‌ها و کاپِسیَن‌ها[۲۲] حفظ کرد. این ناحیه تا قرن ۹م مسیحی بود و در قرن ۱۰م به دوک‌نشین مستقل تبدیل شد. در قرن ۱۲ و ۱۳م تحت سلطۀ آنژون[۲۳]، فئودالیسم برقرار شد و نفوذ فرانسه تحت سلطۀ کاپسین‌ها افزایش یافت. در جریان جنگ صدساله[۲۴]، برتانی به تناوب از انگلستان و فرانسه حمایت کرد و همین امر باعث شد که همواره مورد بحث و اختلاف‌نظر باشد. سرانجام در ۱۴۹۱م با فرانسه متحد و در ۱۵۳۲ به دستور فرانسوای اول[۲۵] ضمیمه فرانسه شد. در جریان انقلاب فرانسه[۲۶]، بروتانی از بوربون‌ها[۲۷] حمایت می‌کرد.
- ↑ Bretagne
- ↑ Bay of Biscay
- ↑ English Channel
- ↑ Cotes-d’Armor
- ↑ Finistère
- ↑ Ille-et-Vilaine
- ↑ Morbihan
- ↑ Rennes
- ↑ Brest
- ↑ Lorient
- ↑ Nantes
- ↑ St-Brieuc
- ↑ Vannes
- ↑ Quimper
- ↑ Breton Language
- ↑ Armorica
- ↑ Julius Caesar
- ↑ Norsemen
- ↑ Celts
- ↑ Anglo-Saxon
- ↑ Carolingians
- ↑ Capetians
- ↑ Angevin
- ↑ Hundred Years’ War
- ↑ François I
- ↑ French Revolution
- ↑ Bourbons