بهارنارنج
بَهارْنارِنج
گل‌های خشک‌شدۀ گیاه نارنج Citrus، دارای حداقل ۰.۲ درصد اسانس زردِ مایل به سبز. این گیاه با ارتفاعی بین ۳ تا ۵ متر با تاج پوششی گِرد در نواحی شمالی و جنوبی ایران وجود دارد. منشأ اولیۀ این گیاه را نواحی شمال هندوستان دانسته‌اند، اما امروزه در بیشتر نواحی معتدل، ازجمله در ایران و عمدتاً در استان‌های گیلان، مازندران و فارس، پرورش می‌یابد. بهارنارنج دارای گل‌هایی مرکب از گلبرگ‌های معطر ضخیم و آبدار و زودافت به رنگ سفید متمایل به زرد است که بر روی آن‌ها حفره‌های ترشحی به‌چشم می‌خورد. گل بهارنارنج در حالت تازه بویی معطر و مطبوع دارد، اما پس از خشک‌شدن از بوی آن کاسته می‌شود. گل‌های بهارنارنج را برای مصارف دارویی، به حالت غنچۀ نشکفته، هنگام صبح از درخت می‌چینند و به‌سرعت در تاریکی خشک می‌کنند. از بهارنارنج به‌عنوان داروی آرام‌بخش و مؤثر در رفع ناراحتی‌ها و هیجانات دستگاه عصبی استفاده می‌شود و همچنین به‌عنوان مادۀ معطرکننده در صنایع غذایی و آرایشی ـ بهداشتی کاربرد دارد. در طب قدیم، بهارنارنج برای تقویت اشتها، درمان اسپاسم و دردهای شکمی، رفع تپش قلب و سردردها و بی‌خوابی‌های عصبی تجویز می‌شد. شربت کالمودین ازجمله فرآورده‌های آن است.