هلیوم

هِلیوم (helium)

هِليوم

عنصری گازی، نافلز، بی‌رنگ، بی‌بو، با نماد He، عدد اتمی دو و جرم اتمی ۴.۲۶۰۰. در گروه گازهای نادر قرار دارد. فاقد فعالیت شیمیایی است و ترکیب نمی‌سازد. در کیهان از نظر فراوانی دومین عنصر، بعد از هیدروژن، است. دارای کمترین نقطۀ جوش، برابر۲۶۸.۹- درجۀ سانتی‌گراد، و کمترین نقطۀ ذوب، برابر ۲۷۲.۲- درجه سانتی‌گراد، در بین همۀ عناصر است. به مقدار ناچیزی در جو زمین وجود دارد که ناشی از واپاشی ذرات آلفای عناصر پرتوزا در پوستۀ زمین است. هلیوم سبک‌ترین عنصر بعد از هیدروژن و عنصر سازندۀ اغلب ستارگان، ازجمله خورشید است. در خورشید، طی فرآیند گداز هسته‌ای هیدروژن به هلیوم تبدیل، و گرما و نور تولید می‌شود. هلیوم از فشردن و تقطیر جزءبه‌جزء گازهای طبیعت حاصل می‌شود. هلیوم در بالون‌ها و رقیق‌کننده‌های اکسیژنی به‌کار می‌رود که در دستگاه تنفسی در عمق‌های زیاد آب استفاده می‌شوند. هلیوم مایع به‌فراوانی در تحقیقات فیزیکی در دمای کم (کریوژنیک) مصرف می‌شود. در ۱۸۶۸، هلیوم در طیف خورشید کشف و در ۱۸۹۵، در زمین نیز مشاهده شد.

 

---