کوزوو
کوزُوو (Kosovo)
ناحیۀ خودمختار از ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۰ در جنوب صربستان، با ۱۰,۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲,۳۲۵,۰۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۱). مرکز آن پریشتینا[۱] است. تولیدات آن شراب، نیکل، سرب و روی است. در ۱۹۹۰، بین پلیس و آلبانیایی‌تبارهایی که خواستار وحدت کوزوو با آلبانی بودند، و صرب‌های کوزوو که خواستار ادغام آن در بقیۀ صربستان بودند، زد‌و‌خوردهایی درگرفت. مجلس صربستان، در سپتامبر، کوزوو را رسماً ضمیمه کرد و سربازان صرب به آن‌جا اعزام شدند (۱۹۹۸). در ۱۹۹۹، پس از عملیات بمباران یازده هفته‌ای بر‌ضد صرب‌ها، نیروهای ناتو[۲] به‌منظور حفظ صلح و آرامش وارد کوزوو شدند و سازمان ملل متحد، ادارۀ مدنی استان را بر‌عهده گرفت. پس از آغاز نبردها، در فوریۀ ۱۹۹۰ وضعیت فوق‌العاده اعلام شد و در ژوئیۀ ۱۹۹۰ مجلس و دولت منحل شدند. نهادها و رسانه‌های آلبانیایی سرکوب شدند و برای اخراج همۀ کارفرمایان آلبانیایی‌تبار از صنایع در تمام سطوح، «قانون اضطراری» به اجرا درآمد. مجمع کوزوو، به‌رغم انحلال رسمی، در ۱۹۹۱ همه‌پرسی برگزار کرد که ۹۹درصد به حاکمیت کوزوو رأی دادند. در مه ۱۹۹۲، اکثریت آلبانیایی‌تبار با برپایی انتخابات غیرمجاز، ابراهیم روگووا[۳] را به ریاست جمهوری برگزیدند و نمایندگان مجلس ۱۳۰ نفری خود را انتخاب کردند. اما، دیده‌بان حقوق بشر[۴]، در ماه اوت از حمله‌های منظم آلبانیایی‌تبارها به صرب‌ها و کولی‌ها در کوزوو گزارش داد و مدعی شد که بیش از ۱۶۴هزار صرب مجبور به فرار از کوزوو شده‌اند. از کشتار صرب‌ها در منطقه مدارک تازه‌ای به‌دست آمده است. در پنج هفتۀ نخست پس از امضای پیمان صلح حدود ۶۰۰هزار آواره به کوزوو بازگشتند. در ۲۰۰۸ کوزوو اعلام استقلال کرد و امریکا و آلبانی از استقلال آن پشتیبانی کردند، امّا روسیه با این امر مخالف بود. صاحب‌نظران احتمال می‌دهند که کوزوو آخرین مرحلۀ تجزیۀ کامل یوگسلاوی سابق باشد.