نوواتیانوس
نوواتیانوس (ح ۲۰۰ـ ح ۲۵۸م)(Novatian)
(یا: نوواتوس) متکلم رومی، از نخستین ناپاپ[۱]ها، و اولین نویسنده به لاتینی در کلیسای غرب. در ۲۵۱م خود را در مقابل پاپ کورنلیوس[۲] اسقف رم[۳] خواند و تکفیر شد، ولی طرفدارانش فرقه‌ای شقاقی تشکیل دادند که قرن‌ها دوام آورد. احتمالاً در‌خلال سرکوب مسیحیان در عهد والِریانوس[۴] به شهادت رسید. مهم‌ترین اثرش ترینیتاته[۵] (ح ۲۵۰م) تعبیری سنتی از اصل مسیحی تثلیث است.