کوییکرها
کوئِیکِرها (Quakers)
(یا: انجمن دوستان) فرقۀ پروتستان[۱] که جورج فاکس[۲] در دهۀ ۱۶۶۰ در انگلستان تأسیس کرد. آنان به‌‌سبب تبلیغات ضد خشونتشان سرکوب شدند و بسیاری مهاجرت کردند و در کشورهای دیگر ازجمله امريکا (ايالت‌هاي پنسیلوانیا و نیوانگلند) اجتماعاتی تشکیل دادند. در ۱۹۹۷ کمابیش ۲۱۹,۸۰۰ عضو در جهان داشتند. آنان معتقدند که خدا با یکایک انسان‌ها مستقیم سخن می‌گوید. هیچ آداب و شعائر[۳]یا اعتقاد‌نامه‌‌ی[۴] رسمی ندارند و به هدایت روح‌القدس[۵] متکی‌اند. عبادت آن‌ها ساده است و محورش را مراقبه[۶] تشکیل می‌دهد. مراسم مذهبی آنان (که آن را «جلسه[۷]» می‌نامند) در محل جلساتشان برگزار می‌شود و شکلی خاص ندارد و همه آزادند که نقشی فعال در آن ایفا کنند. آنان روحانی[۸] ندارند، ولی ریش‌سفیدانی از میان خود برمی‌گزینند. کوئیکرها ضد جنگ‌اند. گفته‌اند وجه تسمیۀ کوئیکرها (لرزان‌ها) سخنی است از فاکس که در عتاب به یک قاضی گفته است «از کلام خدا بترسید و بلرزید». آنان ابتدا جامه‌های تیره می‌پوشیدند و همه را به نشانۀ برابری «تو» خطاب می‌کردند. مخالفت آنان با جنگ و امتناعشان از ادای سوگند و پرداخت عشریه موجب مجازات آن‌ها می‌شد. در قرن ۱۹ کوئیکرهای بسیاری مانند الیزابت فرای[۹] اصلاح‌طلبانی سرشناس بودند. در امریکا نیز با صلح‌طلبی و اعتقادشان به برابری اجتماعی، تعلیم و تربیت و اصلاح زندان‌ها تأثیری عمیق برجای گذاشته‌اند. در ۱۹۹۷ عدۀ اعضای آن‌ها در بریتانیا و ایرلند به کمابیش ۱۹هزار نفر می‌رسید. جلسۀ دوستان به مجرد ورود اولین نفر و به دعا نشستن او آغاز می‌شود. فضای حاکم بر جلسه، سکوت و مراقبۀ خاموش است. در ساعتی که دوستان باهم‌اند، کسی ممکن است کتاب مقدس بخواند و دیگری کتاب مذهبی دیگر. شاید تجربه‌‌هایی با‌اهمیت دینی را نیز با یکدیگر رد و بدل کنند. نشانۀ پایان جلسه این است که دو دوست ریش‌سفیدی که مسئول جلسه انتخاب شده‌اند با یکدیگر دست بدهند.