ناوبری
ناوبَری (navigation)
علم و فن تعیین موقعیت، مسیر، و مسافت طی‌شده با کشتی، هواپیما یا سایر وسایل نقلیه. در روش‌های سنتی، از قطب‌نمای مغناطیسی[۱] و زاویه‌یاب[۲] استفاه می‌کنند. امروزه، معمولاً علاوه‌بر قطب‌نمای الکتریکی[۳] و روش‌های بسیار پیچیدۀ الکترونیکی، فرستنده‌های سیگنال‌های رادیویی، به‌کار گرفته می‌شوند. در ناوبری ماهواره‌ای، از ماهواره‌هایی استفاده می‌کنند که سیگنال‌های زمانی و مکانی را پخش و ارسال می‌کنند. سیستم مکان‌یابی جهانی (جی پی اِس)[۴] امریکا در ۱۹۹۲ عرضه شد. این سیستم پس از تکمیل، ۲۴ ماهوارۀ ناوستار[۵] را به‌کار می‌گیرد تا کاربران، ازجمله رانندگان اتومبیل و عابران، بتوانند موقعیت خود را با مثلث‌بندی سه ماهواره در محدودۀ پانزده‌متری تعیین کنند. در ۱۹۹۲، تعداد ۸۵ کشورموافقت کردند که در آزمایش سیستم ناوبری جدیدی شرکت کنند که از فناوری نظامی فضایی به‌جامانده از جنگ سرد[۶] استفاده می‌کند. این سیستم جدید که فَنْز[۷] یا سیستم ناوبری آینده[۸] نام دارد، از ۲۴ ماهوارۀ گلوناس[۹] روسیه و ۲۴ ماهوارۀ جی پی اِس امریکا استفاده می‌کند. رفته‌رفته رایانه‌های کوچکی در هواپیماهای غیرنظامی نصب خواهد شد که داده‌های ارسالی ماهواره‌ها را پردازش می‌کنند. این امر به هواگردها توان ناوبری دقیق در همۀ جهان را خواهد داد. علایمی که از حداقل سه ماهواره دریافت می‌شوند، هواگرد را با دقتی درحد چند متر هدایت خواهند کرد. فَنْز را با چهار ماهوارۀ اینمارست[۱۰] و به‌منظور برقراری ارتباط بین خلبان‌ها و مسئولان کنترل پرواز، در سطح جهان به‌کار خواهند گرفت.