یانامامو
یانامامو (Yanamamo)
(یا: یانومامو؛ صورت جمع یانامامی) قومی نیمه‌کوچ‌نشین و بومی در امریکای جنوبی، با جمعیتی نزدیک به ۲۲هزار نفر (۹,۵۰۰ نفر در بخش شمالی برزیل و بقیه در ونزوئلا). اکثر آن‌ها هنوز به‌شیوۀ سنتی خود زندگی می‌کنند. زبان یانامامو[۱] به خانوادۀ زبانیِ کلانِ مارکو چیبچا[۲] تعلق دارد. در نوامبر ۱۹۹۱ دولت برزیل حقوق یاناماموها در زمینۀ مالکیت بر سرزمین اولیه‌شان در شمال این کشور، به مساحت ۵۸,۳۹۵ کیلومتر مربع، را به‌رسمیت شناخت. زبان یاناماموها، به‌رغم وجود یک زبان مناسکی مشترک، به چندین گویش تقسیم می‌شود. یاناماموها، به‌همراه سایر اقوام آمازونی، در مبارزه برای حفظ زیستگاه خود، یعنی جنگل‌های باران‌خیز، درگیر شده‌اند. جویندگان طلا در سرزمین آن‌ها در برزیل منشأ خسارت‌های زیست‌محیطی بوده و بیماری‌های جدیدی چون سرخک، مالاریا، تب زرد، سل و ایدز را رایج کرده‌اند.