یکاهای تابش

یِکاهای تابِش (radiation units)
یکاهای اندازه‌گیری پرتوزایی و دُزهای تابش. در دستگاه بین‌المللی یکاها، میزان فعالیت منبع پرتوزا را برحسب بکرل، با نماد Bq، بیان می‌کنند. یک بکرل معادل یک فروپاشی هسته‌ای در هر ثانیه است. یکای قدیمی‌تر پرتوزایی را کوری می‌نامیدند. میزان پرتوگیریرا برحسب کولن بر کیلوگرم (C.kg^-۱) اندازه‌گیری می‌کنند و منظور از آن مقدار تابش یوننده‌ای از نوع پرتوهای ایکس یا پرتوهای گاماست که در هر کیلوگرم هوای خشک، یک کولن بار الکتریکی تولید می‌کند. این یکا جانشین یکای قدیمی‌تر رونتگن شده است. میزان دُز جذب‌شدۀ تابش یوننده را با یکای گری، با نماد Gy، اندازه‌گیری می‌کنند. هر گری برابر است با یک ژول انرژی منتقل‌شده به هر کیلوگرم مادۀ تحت تابش. دُز جذب‌شده را پیش از این با یکای راد اندازه می‌گرفتند. میزان اثرات تابش بر موجودات زنده را با دُز معادل بیان می‌کنند که عبارت از حاصل ضرب دُز جذب‌شده در ضریب مناسبی است که مقدار آن به نوع تابش بستگی دارد. دُز معادل را برحسب سیوِرت، با نماد Sv، اندازه می‌گیرند. هر سیورت برابر با دُزی معادل یک ژول بر کیلوگرم است، یکای قدیمی‌تر این کمیت را رِم می‌نامیدند.

 

---