بن، شهر
بُن، شهر (Bonn)
شهر صنعتی در نورد راین ـ وستفالنِ[۱] آلمان، به فاصلۀ ۱۸کیلومتری جنوب شرقی کلن[۲]، در ساحل چپ رود راین، با ۲۹۱,۷۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۵). دارای کارخانه‌های مواد شیمیایی، نساجی، پلاستیک‌سازی و آلومینیوم‌سازی است. از ۱۹۴۹ تا ۱۹۹۰ پایتخت آلمان غربی و از ۱۹۹۰ پایتخت جمهوری فدرال آلمان[۳] بود. در ۱۹۹۱ بوندستاگ[۴] به انتقال پایتخت به برلین رأی داد. این امر در چند مرحله انجام شد که مهم‌ترین مرحلۀ آن در ۱۹۹۸ بود. بن که زمانی قرارگاه رومی بود، در ۱۷۹۴ به تصرف فرانسوی‌ها درآمد و در ۱۸۰۱ ضمیمۀ فرانسه شد. در ۱۸۱۵ آن را به پروس[۵] واگذار کردند. پیش از قرن ۲۰، به منزلۀ اقامتگاهِ نمایندگان و سراسقف‌های کلن اهمیت داشت. دانشگاه فریدریش ویلهلم[۶] در ۱۸۱۸ تأسیس شد و کاخ سابق نمایندگان را نیز دربر می‌گیرد. بتهوون در این شهر زاده شد و تالار کنسرت شهر را به افتخار او نام‌گذاری کرده‌اند. ساختمان شهرداری بن به قرن ۱۸ تعلق دارد و سه موزۀ جدید، ازجمله موزۀ تاریخ[۷] جمهوری فدرال آلمان (گشایش در ۱۹۹۴)، در این شهر قرار دارد. از اوایل دهۀ ۱۹۶۰ هر سال جشنوارۀ بتهوون[۸] در آن برگزار شده است. به‌رغم آن‌که شهرهای فرانکفورت، کاسل[۹]، و اشتوتگارت کاندیدای پایتختی بودند، بن در ۱۹۴۹ پایتخت آلمان غربی شد. در ۱۹۶۹ با باد گودسبرگ[۱۰]، بویل[۱۱]، دویسدورف[۱۲]، ایپندورف[۱۳] و اوبِرکاسل[۱۴] ادغام و شهری بزرگ تشکیل شد. اما به علت کوچکی بن، آن را روستا پایتخت[۱۵] می‌گفتند.