ویوله لو دوک، اوژن امانویل (۱۸۱۴ـ۱۸۷۹)
ویوله لو دوک، اوژِن اِمانوئِل (۱۸۱۴ـ۱۸۷۹)(Viollet-le-Duc, Eugene Emmanuel)
معمار فرانسوی. از سرآمدان شیوۀ احیای گوتیک[۱] در فرانسه بود که بیشتر به‌سبب نوشته‌هایش، ازجمله مذاکرات[۲] (در دو جلد به سال‌های ۱۸۶۳ و ۱۸۷۲) شهرت دارد. از تعبیر خردگرایانۀ[۳] گوتیک[۴] و استفادۀ سازه‌ای از مصالح جدیدی همچون آهن دفاع می‌کرد. مرمت سنت شاپل[۵] و نوتردام[۶] در پاریس از مهم‌ترین مرمت کاری‌هایش بود. شهر قدیمی کارکاسون[۷] را نیز از ۱۸۴۴ به‌بعد، مرمت کرد. ویولت لو دوک در پاریس به‌دنیا آمد. پس از آموزش در فرانسه، و مطالعه در خارج از این کشور، مرمت آثار تاریخی را آغاز کرد و به‌همین سبب شهرت یافت. در ۱۸۴۰ کلیسای واقع در وزله[۸] را مرمت کرد و سپس، همراه با دوبان[۹] به کار روی سن شاپل پرداخت و نوتردام را به‌کمک لاسوس[۱۰] مرمت کرد. بیشتر مرمت‌کاری‌های بعدی‌اش را، به‌تنهایی انجام داد، که ازجمله عبارت‌اند از کارکاسون؛ شاتوها[۱۱]ی پیِرفون[۱۲] و کوسی[۱۳]؛ صومعۀ سن دنی[۱۴]؛ سن اوئِن[۱۵] در روآن[۱۶]؛ و سن سرنین[۱۷] در تولوز[۱۸]. ازجمله کتاب‌های بزرگش فرهنگ معماری (۱۰ جلد) و مبلمان (۶ جلد) درخور ذکرند.