ضربان ساز
ضَرَبان‌ساز (pacemaker)
(یا: گره سینوسی دهلیزی[۱]) در مهره‌داران، گروهی از یاخته‌های ماهیچه‌ای در دیوارۀ قلب. به‌‌صورت خودبه‌خود و منظم منقبض می‌شوند و سرعت انقباض بقیۀ قلب را تنظیم می‌کنند. تحریکات دستگاه عصبی خودکار[۲] سرعت انقباض درونی ضربان‌ساز را برحسب نیاز بدن کم و زیاد می‌کند. همچنین این اصطلاح را برای دستگاهی به‌کار می‌برند که برای تحریک قلب زیر پوست بدن بیماران قلبی قرار داده می‌شود. این دستگاه برای تحریک عضلۀ قلب و برقرارکردن ضربان طبیعی آن در فواصلی منظم تحریکات الکتریکی ضعیفی را به قلب وارد می‌کند. جدیدترین ضربان‌سازها با ایزوتوپ‌های پرتوزا کار می‌کنند و کمتر از پانزده گرم وزن دارند.