اسپوتنیک
اِسْپوتْنیک (Sputnik)
(واژه‌ای روسی به‌معنی هم‌سفر) مجموعه‌ای شامل دَه ماهوارۀ زمین‌گَرد[۱] شوروی. این ماهواره‌ها از ۱۹۵۷، با موشک‌های ۷ـR به فضا پرتاب شدند. اسپوتنیک یک نخستین ماهوارۀ ساختۀ دست بشر بود که در ۴ اکتبر ۱۹۵۷ پرتاب شد. این ماهواره ۸۴ کیلوگرم وزن، و ۵۸ سانتی‌متر قطر داشت و فرستندۀ رادیویی ساده‌ای را حمل می‌کرد که دنبال‌کردن مسیر فضاپیما را ضمن مدارپیمایی به دور زمین برای دانشمندان امکان‌پذیر می‌ساخت. اسپوتنیک ۱ ۹۲ روز بعد در جوّ زمین سوخت. سرگی پاولویچ کرالف[۲] سرپرست گروه پژوهشی اسپوتنیک بود. اسپوتنیک ۲ در ۳ نوامبر ۱۹۵۷ پرتاب شد، حدود ۵۰۰ کیلوگرم وزن داشت، و سگی با نام لایکا[۳] را به‌همراه برد که نخستین موجود زنده در فضا بود. اسپوتنیک‌های بعدی پرتاب‌های آزمایشی فضاپیمای وُستوک[۴] بودند. در دهۀ ۱۹۶۰، ماهواره‌های اسپوتنیک جای خود را به مجموعه ماهواره‌های کاسموس[۵] دادند.