رصافی، معروف (بغداد ۱۸۷۷ـ همان جا ۱۹۴۵)

رُصافی، معروف (بغداد ۱۸۷۷ـ همان‌جا ۱۹۴۵) (Rusafi, Maruf)

معروف رصافی Maruf Rusafi
زادروز	بغداد ۱۸۷۷م
درگذشت	همانجا ۱۹۴۵م
ملیت	عراقی
شغل و تخصص اصلی	شاعر
آثار	محاضرات الادب عربی؛ الشخصیهالمحمدیه
گروه مقاله	ادبیات عرب

از پیش‌گامان شعر معاصر عربی. پس از تحصیلات مکتبی مقدماتی، سه سال در مدرسۀ نظامی رُشیدیّۀ بغداد درس خواند. دوازده سال نیز نزد شُکری الآلوسی درس دین و زبان آموخت. آموزگاری پیشه کرد و، پس از اعلام مشروطه در عثمانی، به استانبول رفت و در آن‌جا افزون بر تدریس زبان عربی، سردبیر روزنامۀ سَبیل‌الرَشاد شد. در ۱۹۱۲ به نمایندگی بخش المثنی عراق در مجلس عثمانی انتخاب شد. در ۱۹۱۹ به دمشق و سپس اورشلیم رفت و به تدریس زبان عربی پرداخت. در ۱۹۲۱ به عراق برگشت، با اکراه معاونت کمیتۀ ترجمه و عربی‌سازی را پذیرفت و سردبیر روزنامۀ کوتاه‌مدت ‌الامل شد. در ۱۹۳۰ نمایندۀ مجلس در عراق شد. در ۱۹۳۷ انزوا گزید و به تنباکوفروشی در دکّه‌ای اکتفا کرد. او اگرچه در تنگدستی درگذشت، اما آوازه‌اش چندان بود که تندیسی از او در بغداد نصب کردند. رُصافی از طریق زبان ترکی با ادبیات و تمدن غربی مأنوس شد. کار ادبی را با چاپ مقالاتی دربارۀ اوضاع سیاسی سوریه و مصر، در نشریات المقتطف و المؤیّد آغاز کرد و اولین مجموعۀ شعرش در ۱۹۱۰ منتشر شد. شعرش حاوی طیفی گسترده از موضوعات سیاسی، فلسفی و اجتماعی، ازجمله آزادی زنان، است. ادبیات ترکی بر شعر او تأثیر نهاده بود، اما پیوسته به قالب‌های متعارف شعری عرب پای‌بند و با بدعت‌هایی چون شعر سپید مخالف بود. بهترین چاپ از اشعار رُصافی در قاهره منتشر شده است (۱۹۵۸). از آثار اوست: محاضرات الادب عربی؛ الشخصیةالمحمدیه.