قطب

قُطب (pole)

هریک از نقاط جنوب و شمال جغرافیاییِ محور زمین. قطب‌های جغرافیایی با قطب‌های مغناطیسی، که عقربۀ قطب‌نما به‌سمت آن‌ها نشانه می‌رود، متفاوت‌اند. در ۱۹۸۵، قطب شمال مغناطیسی در حدود ۳۵۰کیلومتریِ شمالِ ‌غرب خلیج ریزولوت، در شمال‌ غربی تری‌توریس کانادا، قرار داشت. قطب‌ شمال مغناطیسی هر سال حدود ۱۰ کیلومتر به‌سمت شمال حرکت می‌کند، هرچند ممکن است در یک روز تا ۸۰ کیلومتر هم از موقعیت نسبی‌اش جابه‌جا شود. برای تنظیم مجدد نمودارهای دریانوردی، موقعیت دقیق آن هر ده سال یک‌بار مشخص می‌شود. تصور می‌شود تغییرات دوره‌ای در هستۀ کرۀ زمین موجب وارونگی قطب‌های مغناطیسی می‌شود (← وارونگی_قطبی؛ میدان_مغناطیسی). به‌نظر می‌رسد بسیاری از جانوران، خصوصاً پرندگان و ماهیان مهاجر، جهتِ مهاجرت خود را با استفاده از میدان مغناطیسی زمین تعیین می‌کنند. یک پایگاه علمی دایماً اطلاعات قطب جنوب را جمع‌آوری می‌کند.

 

---