بوگومیل ها
بوگومیل‌ها (Bogomils)
اعضای فرقه‌ای از کاتارها که تحت تأثیر تعالیم مانوی و عقاید گنوسی به ثنویت معتقد بودند و جهان مادی را آفریدۀ شیطان می‌دانستند. این فرقه در قرن ۱۰م در بلغارستان ظهور کرد و در سرتاسر امپراتوری روم شرقی و شبه‌جزیرۀ بالکان گسترش یافت. بوگومیل‌ها به‌رغم آن‌که پیوسته در معرض آزار و اذیت بودند، تا زمان سقوط قسطنطنیه (استانبول کنونی) به‌دست عثمانیان (۱۴۵۳) همچنان موجودیت داشتند و سرانجام توسط دولت عثمانی نابود شدند. گرچه نام اینان را برگرفته از بوگومیلوس، یا تئوفیلوس می‌دانند که احتمالاً کشیش ارتدوکس یونانی و معلم دینی در بلغارستان (از ۹۲۷ تا ۹۵۰) بود، به احتمال زیاد این نام ریشۀ ایرانی دارد و مأخوذ از واژۀ بَغ فارسی باستان و پهلوی، به‌معنای خدا، سَروَر و پادشاه است.