کاخ فیروزآباد
| کاخ فیروزآباد | |
|---|---|
| نام فارسی | کاخ فیروزآباد |
| کشور | ایران |
| موقعیت | نزدیک شهر باستانی فیروزآباد یا گور اردشیر خوره |
| کاربری | کاخ |
| مشخصات معماری | ابعاد کاخ 104×55 متر، از لاشۀ سنگ و آهک و گچ |
| زمان ساخت | دورۀ ساسانی |
| سازنده | اردشیر بابکان (به فرمان وی) |
کاخ فیروزآباد
از بناهای دورۀ ساسانی است که به فرمان اردشیر بابکان در مقابل چشمه‌ای احداث شده است؛ در کنارۀ چشمه نیز پلکانی ساخته‌اند و از این نظر کاخ فیروزآباد از نمونه‌های بدیع معماری منظر و محیط در ایران پیش از اسلام به‌شمار می‌آید. کاخ فیروزآباد در نزدیکی شهر باستانی فیروزآباد یا گور اردشیر خوره قرار دارد. ابعاد کاخ ۱۰۴×۵۵ متر است و قطر بعضی از دیوارهای آن به چهار متر می‌رسد. مصالح بنا لاشۀ سنگ و آهک و گچ است. شیوۀ معماری طاق و قوس و ایوان و گنبد در طراحی کاخ رعایت شده است و طرحی متقارن دارد که در آن ترتیب برونی و اندرونی مشاهده می‌شود. کاخ را با گچبری آراسته‌اند. این کاخ را پیشتر آتشکده می‌پنداشتند. شباهت حاشیۀ بالای نمای ایوان این کاخ، با حاشیۀ بالای درگاه‌های تخت جمشید، گواهی است از تبار هخامنشیِ اردشیر. این بنا ایوانی مرتفع و عمیق در ضلع اصلی‌اش دارد. سه اتاق مربع‌شکل گنبددار در پشت ایوان، به‌گفتۀ آرتور پوپ[۱]، کهن‌ترین گنبدهای شناخته‌شدۀ ایرانی‌اند. صحنی مربع‌شکل با دو ایوان و اتاق‌های کوچک و بزرگ در پیرامون آن، پشت این قسمتِ بنا قرار گرفته است.
- ↑ Arthur Pope