کاکس، سر پرسی (۱۸۶۴ـ۱۹۳۷)
کاکْس، سِر پِرسی (۱۸۶۴ـ۱۹۳۷)(Cox, sir Percy)
نظامی و دیپلمات انگلیسی، کمک‌کننده به تأمین استقلالِ عراق. کاکس نقش بسیار مهمّی در فراهم‌آوردن امکان استقلال عراق و خارج‌شدن این کشور از قیمومَت انگلستان پس از جنگ جهانی اوّل داشت. او با تفسیر و تعبیر سند قیمومت انگلستان بر عراق به نفع این کشور، بر دورۀ گذار از حکومتی انتقالی و تا حدود زیادی به دولتی ملّی، در سلطنت فَیصل اوّل، نظارت داشت. کاکس در هرونگیت[۱] به‌دنیا آمد و در دانشگاه نظامی سلطنتی سندهرست[۲] درس خواند. از ۱۸۸۴ تا ۱۸۹۰ در هند خدمت کرد و از ۱۸۹۳ تا ۱۹۱۴ سِمَت‌های مختلفی را در منطقۀ خلیج فارس و ایران از سوی دولت متبوع خود برعهده داشت. او از ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ وزیرمختار انگلستان در ایران بود و در ۱۹۲۰ در مقام کمیسر عالی انگلستان به کشور تازه‌تأسیس عراق رفت که در اوایل همان سال قیمومت آن به انگلستان سپرده شده بود. کاکس، وزارتخانه‌های مختلف را در عراق دایر کرد، ارتش این کشور را آموزش داد و با برگزاری همه‌پرسی، امیرفیصَل را به‌عنوان فیصل اوّل به پادشاهی عراق منصوب کرد. کاکس و مَلک‌فیصل اوّل با همکاری و کمک یکدیگر، قانون اساسی و ساختار سیاسی عراق را پایه‌ریزی کردند. او در اکتبر ۱۹۲۲ پیمان انگلستان ـ عراق[۳] را، که در آن اتّحاد بیست‌‌سالۀ عراق با انگلستان قید شده بود، امضا کرد، امّا مدّت این پیمان بعدها به چهار سال کاهش یافت و دولت عراق در ۱۹۲۴ آن را به‌تصویب رساند. کاکس در ۱۹۲۳ بازنشسته شد و سرانجام در بدفوردشر[۴] درگذشت.