کان
کان (Caen)
مرکز اداری ولایت کالوادوس[۱] و ناحیۀ باس ـ نورماندی (نورماندی سفلا)[۲]، در فرانسه، در ساحل رود اورن[۳]، به فاصلۀ ۲۰۰کیلومتری پاریس. جمعیت آن ۱۱۵,۶۰۰ نفر و جمعیت حومۀ آن ۱۸۹هزار نفر است (۱۹۹۰). بندری پر رفت‌وآمد است که با آبراهی[۴] ۱۱کیلومتری به دریای مانش[۵] متصل شده است. کان همچنین مرکز تجاری است؛ کارخانۀ ذوب آهن و صنایع تولیدی، لوازم برقی و الکترونیکی دارد و نوعی سنگ ساختمانی تولید می‌‌کند که از قرن ۱۱م از آن استفاده می‌شده است. در جنگ جهانی دوم، از اهداف اصلی حمله به نورماندی[۶] بود و در ۹ ژوئیه ۱۹۴۴ پس از پنج هفته نبرد که طی آن به شهر آسیب بسیار وارد شد، متفقین آن را تصرف کردند. کان در جلگه[۷]ای حاصل‌خیز واقع شده که کشاورزی و پرورش اسب در آن رواج دارد. از سنگ‌های معادن آن برای ساخت کلیسای جامع کلن[۸]، وینچستر[۹]، و کنتربری[۱۰]، و همچنین در محراب هنری هفتم[۱۱] در کلیسای وستمینستر[۱۲] اَبی استفاده شده است. قدمت کان به قرن ۹م باز می‌گردد. در ۱۳۴۶م و ۱۴۱۷م انگلیسی‌‌ها آن را تصرف کردند و تا ۱۴۵۰م آن را در اختیار داشتند. در قرن ۱۷ دژ هوگنو[۱۳]ها بود و پس از لغو فرمان نانت[۱۴] در ۱۶۸۵ بسیاری از شهروندان سرشناس خود را از دست داد. در انقلاب فرانسه[۱۵]، مرکز جناح ژیروندن‌ها[۱۶] (جمهوری‌خواهان[۱۷] راست‌گرا) بود. ویلیام فاتح[۱۸]، کلیسای سنت ـ اتین[۱۹] را در این شهر بنا کرد. کلیسای ترینیتی[۲۰](تثلیت) را ماتیلدا[۲۱]، همسر ویلیام، بنا کرد که خود در آن دفن شده است. دانشگاه کان در ۱۴۳۲م تأسیس و در ۱۹۵۰ بازسازی شد و اکنون محوطۀ بزرگی را اشغال کرده است.