تکوین

تَکْوین (development)

در زیست‌شناسی، فرآیندی که طی آن، موجود زنده خود را از شکل یاخته‌ای منفرد به جانداران پریاخته‌ای و پیچیده‌، با ساختارهایی مانند اندام‌های حرکتی و اعمالی مانند تنفس، تبدیل می‌کند. ساختارهای حاصل قادرند در ارتباط با یکدیگر کار کنند. بیشتر جزئیات این فرآیند ناشناخته، و فقط برخی از ویژگی‌های اساسی آن دانسته است. جز یاخته‌های جنسی (گامت‌ها)، هر یاخته در جاندار دقیقاً رمز وراثتی یکسانی دارد. بنابراین، تکوین یاخته به‌شکل یاختۀ جگری یا مغزی به ژن‌های موجود بستگی ندارد، بلکه وابسته به ژن‌هایی است در آن بیان می‌شوند. تکوین شکل‌ها و الگوهای جاندار و تولید یاخته‌های متفاوتِ بسیار تخصص‌یافته مسئله‌ای کنترلی است که طی آن، ژن‌ها بسته به مرحلۀ تکوین موجود زنده فعال (روشن) یا غیرفعال (خاموش) می‌شوند.

 

---