ضحیانی، الحسن بن یحیی
ضحیانی، الحسن بن یحیی (1863- 1928م) Alhasan bin Yahya Al-Dahyani
امام زیدیه در یمن. پس از مرگ امام منصور، در شهر مزار ادعای امامت کرد و لقب الهادی برخود نهاد. به مخالفت با امام یحیی حمیدالدین برخاست که او هم ادعای جانشینی پدرش امام منصور را کرده بود. بیشتر قبایل صعده به دعوت ضحیانی پاسخ مثبت دادند، اما گروهی از علمای زیدیه او را مواخذه کردند که چرا اعلان امامت کرده است در حالی که شش روز پیشتر از او امام یحیی حمیدالدین اعلام امامت کرده. وی در پاسخ گفت که برپایی دو امامت را به صورت همزمان جایز می‌شمارد. اختلاف میان پیروان این دو امام بالا گرفت و در نتیجه علما تلاش کردند از وقوع جنگ میان آنها پیش‌گیری کنند. سیف‌الاسلام احمد بن قاسم پیشنهاد کرد تا تکلیف امامت در مناظره‌ای میان ضحیانی و یحیی حمیدالدین که با حضور علمای زیدیه برگزار شود روشن گردد و هرکدام را که علماء داناتر دانستند امام (حاکم) شود. برای ضمانت نیز ار هرکدام خواست تا فرزندش را گرو بگذارد. امام یحیی فرزندش احمد را فرستاد و سپس خود همراه شماری از علما وارد صعده شد؛ اما همزمان گماشتگان او به ضحیانی پیغام بردند که امام یحیی در مسیر عزیمت به محل مناظره کسانی را مأمور ترور او کرده است. ضحیانی از بیم جان خود در مناظره حاضر نشد و علمای حاضر امام یحیی را که به تنهایی در مناظره شرکت کرده بود انتخاب کردند، با این‌که ضحیانی از او عالم‌تر بود. امام ضحیانی چون از این نتیجه راضی نبود و خود را امام بر حق می‌دانست، بیشتر مناطق صعده را به تصرف خود درآورد. جنگ میان او و امام یحیی شش سال به درازا کشید و نهایتاً نیروهای امام یحیی نیروهای ضحیانی را شکست دادند. سران دولتش را دستگیر کردند، ولی حلقه‌ی محاصره را گشودند تا ضحیانی بگریزد. او به حرجه گریخت و پس از سال‌ها با کسب اجازه از امام یحیی به صعده بازگشت و به تدریس و تألیف مشغول شد.