سکاکی، یوسف بن ابی بکر (خوارزم ۵۵۵ـ۶۲۶ق)
سَکّاکی، یوسف بن ابی‌بکر (خوارزم ۵۵۵ـ۶۲۶ق)
ادیب و نحویِ عرب‌زبانِ ایرانی‌تبار، مؤلف مفتاح‌العلوم. در آغاز آهنگری و قفل‌سازی پیشه کرد. به آموختن نحو روی آورد و در دستگاه سلطان محمد خوارزمشاه جایگاهی یافت. پس از استیلای مغول، در دستگاه جغتای نیز به تکریم جایگاهی داشت. گویند سه سال پایان عمر را به‌حکم جَغَتای، در زندان بود. اثر مشهور او مفتاح‌العلوم، کتابی است در علم نحو و فن بلاغت که متممی در استدلال و عروض به آن منضم است. در باب اعتقادات خرافی او به طلسمات و سحر و جادو و حکایت‌های غریب، فراوان نقل شده است.