تیون ازمیری

تِئونِ اِزْمیْری (ح ۱۳۰م)(Theon of Smyrna)

(به عربی: ثاون) اخترشناس و ریاضی‌دان یونانی. در مکانیک آسمانیاش همگی سیاره‌ها، خورشید، ماه، و فلک ستاره‌های ثابت را در فاصله‌های هشته‌ای (یک اُکتاوی) قرار داده بود. یگانه اثر به‌جاماندۀ او دو نسخۀ خطی، یکی در ریاضی و دیگری در اخترشناسی و احکام نجوم است. تئون در این اثر کشف‌های پیشینیان خود را مقابله کرد و سازمان داد و رابطۀ متقابل حساب، هندسه، موسیقی، و اخترشناسی را بیان کرد. در بخش ریاضی اثرش، به اعداد اوّل، اعداد هندسی، و سایر اعداد موجود در حلقۀ فیثاغوریان پرداخت. در بخش موسیقی، موسیقی ابزاری، رابطۀ ریاضی بین فواصل موسیقی، و هم‌آهنگی (هارمونی) عالم را بررسی کرد. بخش اخترشناسی اثر او اهمیت بیشتری دارد. تئون آنچه را که در آن زمان از مقارنه، گرفت، استتار، و گذر نصف‌النّهاری می‌دانستند در این بخش آورده است. سایر موضوعات اثر او دربرگیرندۀ توصیف‌هایی از مدارهای فلک اوجی و فلک تدویر، و برآوردهایی از بزرگ‌ترین قوس‌های عُطارِد و زهره نسبت به خورشید بود.

---