جرونیمو
جِرونیمو (۱۸۲۹ـ ۱۹۰۹)(Geronimo)
آپاچی گویاکا[۱]، رئیس قبیلۀ سرخ‌پوستان آپاچی چیریکائوئا[۲] و فرماندۀ جنگی آنان. با نیروهای فدرال امریکا و مهاجران متجاوز به قرارگاه‌های قبیله‌ای در جنوب غربی، به‌ویژه در جنوب شرقی آریزونا و نیومکزیکو، جنگید (۱۸۷۵ـ ۱۸۸۵). جرونیمو و پیروانش در مارس ۱۸۸۶ تسلیم ژنرال جورج کروک[۳] شدند و پس از موافقت با رفتن آنان نزد خانواده‌هایشان در فلوریدا، گریختند. در اوت ۱۸۸۶ دوباره دستگیر و به فلوریدا، سپس به آلاباما[۴] فرستاده شدند. به‌علت نامساعد بودن آب‌وهوا آنان را به فورت سیل[۵]، واقع در اوکلاهما[۶]، منتقل کردند و جرونیمو در آن‌جا به کشاورزی پرداخت. در ۱۹۰۶ داستان زندگی جرونیمو[۷] را دیکته کرد.