جغد
جُغْد (owl)
از پرندگان شبگرد شکاری. در سراسر دنیا یافت می‌شود. منقاری قلاب‌دار، سری با قابلیت چرخش سریع دارد که به اطراف می‌گردد. گردن جغد بسیار کوتاه است. چشم‌ها غیر متحرک، و متمایل به جلو است و «صفحات چهره‌ای»، و پرهای دسته شده آن‌ها را احاطه کرده است. به‌آرامی پرواز می‌کنند و حس شنوایی دقیقی دارند. جغدها شامل دو خانواده‌اند: جغد معمولی[۱]، از خانوادۀ جغدهای معمولی[۲] که حدود ۱۲۰ گونه دارد؛ و جغدهای سفید[۳]، از خانوادۀ جغدهای سفید، که ده گونه دارد. این جانوران در راستۀ جغدها[۴] قرار می‌گیرند. جغدها عموماً از جوندگان تغذیه می‌کنند، اما بعضی مواقع خزندگان، ماهی، و حشرات را نیز می‌خوردند. مشاهده شده است که برخی گونه‌ها از مردار هم تغذیه می‌کنند. همۀ گونه‌ها تخم‌های سفیدی می‌گذارند و بلافاصله پس از گذاشتن اولین تخم روی آن می‌خوابند. جغدها بقایای هضم نشدۀ شکارشان را به‌صورت گلوله‌هایی برمی‌گردانند. جغد جنگلی[۵] Strix aluco گونۀ قهوه‌ای رگه‌رگۀ اروپا و خاورمیانه است، جغد کوچک Athene noctua در یونان نماد خرد و پرندۀ آتنا[۶] بود. این جانور عموماً نزدیک محل سکونت انسان یافت می‌شود. جغد برفی[۷] Nyctea scandiaca در قطب شمال زندگی می‌کند. بزرگ‌ترینِ جغدها شاه بوف[۸] Bubo bubo اروپا و آسیا، و جغد قدرتمند[۹] Ninox strenua استرالیاست، طول هر دو نمونه حدود ۰.۷۵ متر است. جغد سفید[۱۰] Tyto albe دارای گسترش جهانی است و درگذشته در بریتانیا فراوان بود، اما اکنون به‌سبب استفاده از آفت‌‌کش‌ها و از بین رفتن زیستگاهش کمیاب شده است. جغد گوش دراز[۱۱] Asio otus که با کاکل گوش‌هایش تشخیص داده می‌شود، به‌طول تقریباً سه سانتی‌متر می‌رسد. این جغد از جوندگان کوچک، و اغلب از پرندگانی به اندازۀ توکا تغذیه می‌کند و به‌سبب عادتش به اشغال لانۀ سایر پرندگان بدنام است. جغدها از سایر پرندگان شکاری، جز عقاب ماهی‌گیر، به واسطۀ نازک‌‌نی یا استخوان قوزکشان، که نصف طول درشت نی است، متمایزند. در عین حال، در صورت تمایل قادر به چرخاندن انگشت خارجی‌شان به طرف جلو و عقب‌اند. وجه تمایز دیگر آن‌ها فقدان آفترشافت[۱۲] است که در پرهای همه پرندگان شکاری دیگر دیده می‌شود. آفترشافت ضمیمۀ کوچکی از پر است که از کنارۀ زیرین پر اصلی منشا می‌گیرد. جغد تالابی[۱۳] Asio flammeus در امریکای شمالی، اروپا و آسیا یافت می‌شود، و رنگش زرد مایل به قهوه‌ای کم‌رنگ است. این پرنده به‌طول حدود ۳۸ سانتی‌متر می‌رسد. درهنگام طلوع و غروب خورشید، شکار، و عموماً روی زمین استراحت می‌کند. جغد شاخ‌دار بزرگ[۱۴] Bubo viginianus در امریکای شمالی و جنوبی زیست، و ۵۶ سانتی‌متر طول دارد و دارای کاکل گوش بلندی است. این جغد در جنگل‌ها، علفزارها، و صحراها زندگی می‌کند. در ۱۹۹۹، گونۀ جدید جغد کوتاه قد[۱۵]، جغد کوتاه قد جنگل‌های مه‌آلود[۱۶] Glaucidium nubicola، در جنگل‌های بارانی نواحی جنوبی کلمبیا، و نواحی شمالی اکوادور[۱۷] کشف شد. طول این جغد پانزده سانتی‌متر است. در ایران، از راستۀ جغدسانان، دوازده گونۀ متفاوت جغد زندگی می‌کنند که در دو خانواده رده‌بندی شده‌اند. خانوادۀ جغد سفید دارای یک گونه با نام جغد سفید Tyto alba است. خانوادۀ جغد نیز دارای یازده گونه است که عبارت‌اند از دو گونه مرغ حق، شاه بوف، بوف برفی، و هفت گونه جغد. جغد از لحاظ زیست محیطی، و به‌ویژه از این نظر که بیشترِ انواع موش‌ها را شکار می‌کند برای کشاورزان سودمند است. شاه بوف قادر است طعمه‌هایی به اندازۀ خرگوش را نیز شکار کند.