اشکلوفسکی، ویکتور (۱۸۹۳ـ۱۹۸۴)
اِشکِلوفْسکی، ویکتور (۱۸۹۳ـ۱۹۸۴)(Shklovsky, Viktor)
| ویکتور اشکلوفسکی Viktor Shklovsky | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۹۳م |
| درگذشت | ۱۹۸۴م |
| ملیت | روسیه ای |
| شغل و تخصص اصلی | منتقد ادبی |
| شغل و تخصص های دیگر | رمان نویس |
| سبک | فرمالیسم روسی |
| آثار | روش کار نویسنده (۱۹۲۸) |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
منتقد ادبی و رمان‌نویس روس، و از نمایندگان اصلی فرمالیسم روسی[۱]. در سن‌پترزبورگ[۲] به‌دنیا آمد. در ۱۹۱۴ در شکل‌گیری انجمن مطالعۀ زبان شعر سهم داشت و محفل ادبی «برادران سراپیون[۳]» نیز در ۱۹۲۱ با مشارکت او پدید آمد. این دو گروه اهمیت ادبیات را بیشتر در آفرینش زبانی مستقل برای خود می‌دانستند تا در مضمون اجتماعی آن. اشکلوفسکی در نظریۀ نثر[۴] (۱۹۲۵) و روش کار نویسنده[۵] (۱۹۲۸) ادبیات را مجموعه‌ای از ابزارهای صوری (فرمال) دانست که با ارائۀ مفاهیم کهنه و تجارب عادی در قالب‌هایی جدید و غیر عادی، خواننده را وامی‌دارد نگاه تازه‌ای به جهان بیندازد. تعبیر «بیگانه‌سازی[۶]» را او وارد نظریۀ فرمالیستی کرد. در ۱۹۲۳ که اشکلوفسکی در برلین بود، دو رمان از او دربارۀ زندگی‌اش با نام‌های سفر احساسی: خاطرات ۱۹۱۷ـ ۱۹۲۲[۷] و باغ وحش[۸] (یا: سومین هِلوئیز[۹]) انتشار یافت. در همین سال مقامات دولت شوروی انجمن مطالعۀ زبان شعر را برچیدند و اشکلوفسکی بازگشت و در ۱۹۳۰ با نگارش مقاله‌ای به نام «یادبود اشتباهی ادبی» در برابر ناخرسندی آن‌ها از فرمالیسم سر تسلیم فرود آورد. سپس، کوشید خود را با مکتب رسمی رئالیسم سوسیالیستی تطبیق دهد و آثار فراوانی در قالب رمان تاریخی، نقد فیلم، و رساله‌های ارزشمندی دربارۀ تولستوی[۱۰]، داستایوفسکی[۱۱]، و مایاکوفسکی[۱۲] تألیف کرد. او سرانجام در مسکو درگذشت.