کوشان، اسماعیل (تهران ۱۲۹۶ـ۱۳۶۲ش)
اسماعیل کوشان (تهران ۱۲۹۶ـ ۱۳۶۲ش)
| اسماعیل کوشان | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۹۶ش |
| درگذشت | ۱۳۶۲ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | کارگردان سینما |
| شغل و تخصص های دیگر | تهیه کننده سینما، فیلم نامه نویس |
| سبک | فیلم فارسی |
| آثار | امیرارسلان نامدار (۱۳۴۵) |
| گروه مقاله | سینما |
فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده، و کارگردانِ ایرانی. از ۱۳۲۴ش، که نخستین فیلمِ خارجی را با نامِ دختر فراری به فارسی دوبله کرد، کوشید جزو اولین‌های سینمای ایران باشد. نخستین استودیویِ فیلم‌سازی را با نامِ میترافیلم (در لاله‌زار، پاساژ ساعتچی) تأسیس کرد، که پس از ورشکستگی به پارس‌فیلم تغییر نام یافت. وی تهیه‌کنندۀ طوفان زندگی (۱۳۲۷) اولین فیلم ناطق سینمای ایران است؛ به‌علاوه برای تهیۀ نخستین فیلمِ اپیزودیک ایرانی به‌نام واریتۀ بهار (۱۳۲۸ش)، امکاناتی فراهم کرد، و نیز پایه‌گذار نخستین فیلمِ اسکوپِ سیاه و سفید (اتهام، ۱۳۳۵ش)، اسکوپِ رنگی (عروس فراری، ۱۳۳۷) و اولین تولیدات مشترک با فرانسه (ابرام در پاریس، ۱۳۴۳)، ترکیه (عدل الهی، ۱۳۴۸ش)، و آلمان غربی (شیر خفته ۱۳۵۵ش)، و بانی انتشار یکی از نخستین مجله‌های سینمایی (عالم هنر، ۱۳۳۰ش) است. در فاصلۀ ۱۳۲۶ تا ۱۳۵۷ش ده‌ها فیلم تهیه، کارگردانی، و فیلم‌برداری کرد. گاهی در سال چهار تا پنج فیلم می‌ساخت و در دهۀ ۱۳۵۰ در کارش کمترین دقتی نداشت، و حتی در مواردی فیلم‌نامه‌اش را پشتِ قوطی سیگار می‌نوشت. از فیلم‌های اوست: زندانی امیر (۱۳۲۸)، مستی عشق (۱۳۳۱)، انتقام روح (۱۳۴۱)، و امیرارسلان نامدار (۱۳۴۵).
برادرش، محمود کوشان، نیز از کارگردانان و فیلم‌برداران پرکار دورۀ رونق فیلم‌فارسی بوده است.