آپیس
آپیس (Apis)
(یا: هاپی[۱]) از خدایان مصر باستان، مظهر پتاح[۲]، خدای هستی‌بخشِ ممفیس[۳]، در هیئت گاوهایی سیاه با سفیدی‌ای به‌شکل هلال یا مثلث کوچک بر پیشانی. کیشِ آپیس در اوایل هزارۀ سوم پ‌م پدید آمد. آپیس خدای باروری بود و نسبتی هم با اُزیریس[۴] و سوکاریس[۵] خدایان مردگان و جهان زیرین داشت. هر گاو آپیس که می‌مرد، با تشریفاتی مومیایی و در تابوت سنگی بزرگی در دخمه‌ای موسوم به سِراپیوم[۶] در سَقّاره[۷]، گورستان ممفیس، دفن می‌شد، و پس از مرگ نیز آپیس را می‌پرستیدند. در دورۀ سائیتی[۸]، غالب تابوت‌ها نقشی از گاو آپیس در حال انتقال مرده به گور دارند. آپیس را گاه به‌صورت انسانی با کلۀ گاو نر نیز تصویر کرده‌اند.