حاج ميرزا حسن جابری انصاری
حاج ميرزا حسن جابری انصاری (شیراز 1287-اصفهان 1376ق)
(با نام کامل: میرزا حسن‌خان بن علی جابری انصاری اصفهانی، ملقب به صدرالادباء) فرزند حاج ميرزا علی انصاری، ملقب به امین الوزراء.
حاج ميرزا حسن از فضلاء، مورخان، ادبا، شعرا و منشيان زمان خودش بود.
او در شيراز به دنيا آمد. در 4 سالگی با پدر به اصفهان رفت. تحصيلات مقدماتی را نزد پدرش گذراند. دوران تحصيل او نزد پدرش، 13 سال طول كشيد و با مرگ نابهنگام پدر به بيماری قولنج روده ای، به اتمام رسيد (در 17 سالگی او). پس از مرگ پدرش، او به خدمت در ديوان درآمد و همچون پدرش وارد دستگاه ظل السلطان شد و 17 سال نزد ميرزا حبيب الله خان انصاری مشير الملک، وزير و پيشکار ظل السلطان، در امور دفتری خدمت كرد.
در زمان ظل السلطان، او وزير و پیشكارش بود و اقتدار بسياری داشت.
در دورۀ مشروطيت، در 1328ق وارد وزارت دادگستری شد و رياست دادگاه كيفری اصفهان به او محول گرديد. يک سال بعد، به كل از شغل دولتی كناره گيری كرد و به كار روزنامه نگاری و تأليف كتاب پرداخت. او از روزنامه نگاران معاصر اصفهان بود.
در 1321 ق به سفر حج رفت. در ماجراهای مشروطيت، به آزادی خواهان پيوست. در 1325ق، روزنامۀ گنجينه الانصار را چاپ كرد . پس از به سلطنت رسيدن محمد علی شاه، دستور دستگيری او نيز كه از مشروطه خواهان بود، صادر شد. اما به عتبات عاليات رفت و عمامه بر سر گذاشت.
طبع شعر نيز داشت. ابتدا "محنت" تخلص می كرد و بعد "جابری".
و چند كتاب تاريخی نيز نوشته كه بيشترشان چاپ و منتشر شده است. او آثار چاپ نشده نيز زياد داشته است. کتاب تاریخ ابن خلکان را ترجمه کرده، اگرچه ظاهراً هنوز هم چاپ نشده است.
او در اصفهان از محضر بزرگانی همچون سيد محمد باقر درچه ای و آخوند كاشی، كسب علم كرد.
نويسندۀ آثار مهمی همچون تاريخ اصفهان و ری و همۀ جهان، تاريخ نصف جهان و همۀ جهان، و آفتاب درخشنده است. اثر ديگرش آگهی شهان از كار جهان نام دارد.
حاج ميرزا حسن از جمله مفسران قرآن و از مشروطه خواهان اصفهان بود.
خاندان مادرش از بازرگان های فارس بودند و هنگام تولد ميرزا حسن، پدرش در فارس به خدمت ديوانی مشغول بود.
نياكانش عمدتاً از منشيان و مستوفيان زمان خويش بوده اند.
در 1376ق (1335ش) در 90 سالگی در اصفهان درگذشت. طبق وصيت اش، جسدش را در بقعه بابا ركن الدين در تخت فولاد به خاك سپردند. (زيرا بابا ركن الدين را انصاری و از تبار جابريان می دانست)