نصرت الدوله، فیروز (تهران ۱۲۶۸ـ سمنان ۱۳۱۶ش)
نُصرت‌الدّوله، فیروز (تهران ۱۲۶۸ـ سمنان ۱۳۱۶ش)
| فیروز نصرت الدوله | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۶۸ش |
| درگذشت | سمنان ۱۳۱۶ش |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | فیروز فیروز |
| تحصیلات و محل تحصیل | لیسانس حقوق و علوم سیاسی در پاریس |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| لقب | نصرت الدوله |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | عبدالحسین میرزا فرمانفرما (پدر) |
(یا: فیروز فیروز) ملقب به نُصرت‌الدّوله از رجال معروف دورۀ قاجار و پهلوی. فرزند ارشد عبدالحسین میرزا فرمانفرما بود و در ۱۲۷۸ش برای ادامۀ تحصیل به بیروت رفت و چهار سال بعد به ایران آمد و لقب «نصرت‌الدوله» و نیابت حکومت کرمان را یافت. پس از دو سال دوباره راهی اروپا شد و در پاریس در رشتۀ حقوق و علوم سیاسی لیسانس گرفت. پس از بازگشت به ایران، معاون وزارت عدلیه (از ۱۲۹۵ تا ۱۲۹۶ش)، وزیر عدلیه (۱۲۹۷ش) و وزیر امور خارجه (۱۲۹۸ش) شد. وی وزیر خارجه دولت وثوق‌الدوله و از عاقدان قرارداد ۱۹۱۹ بود و در همان سال، برای جلب موافقت احمدشاه با قرارداد، به اروپا رفت، اما در این امر توفیقی نیافت. در ۱۲۹۹ش به ایران بازگشت و از مرز کرمانشاه به لردکرزن، وزیر امور خارجه انگلیس، نوشت که تا رسیدن او به تهران از بروز هر واقعه‌ای جلوگیری کند. به‌‌همین سبب، به‌محض رسیدن به تهران، سیدضیاءالدین طباطبایی او را دستگیر کرد و به‌‌اتفاق برادر وی، سالار لشکر، به زندان انداخت. اما پس از سقوط حکومت سیدضیاءالدین، از زندان آزاد و در ادوار چهار، پنج و شش مجلس شورای ملی از کرمانشاه به نمایندگی انتخاب و از ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۴ش والی فارس شد و در ۱۳۰۴ش، به توصیۀ سیدحسن مدرس وزیر عدلیه شد. او و داور و تیمورتاش، در به‌قدرت رسیدن رضاخان مؤثر بودند. وی در ۱۳۰۵ش به وزارت مالیه رسید، اما در ۱۳۰۸ش به جرم دست‌‌داشتن در شورش عشایر فارس به چهار ماه زندان و محرومیت از امور دولتی محکوم شد. از ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۵ش در منزلش تحت نظر بود و در این سال، بار دیگر به زندان سمنان منتقل و در دی ماه سال بعد به‌طرز فجیعی کشته شد. وی را در گورستان ابن بابویه تهران به‌خاک سپردند.