شاهرودی

شاهْرودی

از گویش‌های فارسی که در شاهرود واقع در استان سمنان بدان تکلم می‌کنند و به مازندرانی بسیار نزدیک است. مصوت‌های شاهرودی عبارت‌‌اند از u o i e a و مصوت‌های مرکب /ay/، /ow/، /ey/. صامت‌ها همانند صامت‌های فارسی است. نشانۀ جمع در شاهرودی -on بعد از مفرد است مانند  dardon «دردها». صفت بعد از موصوف می‌آید: ragexow «رگِ خواب/نقطۀ ضعف»، مضاف‌الیه بعد از مضاف می‌اید: lengezohr «لنگ ظهر/هنگام ظهر». تغییر و تبدیل‌های آوایی عبارت‌اند: تبدیل /a/ به e به ویژه در آغاز و وسط: ez «از»، arzen «ارزَن»، ager «اگر»، pesend «پَسَند»؛ sebu «سبو»؛ تبدیل /a/ به /o/ در dohon «دَهان»؛ تبدیل رشتۀ -an پایانی به /-on/ در eyron «ایران»؛ همچنین تبدیل /ab/ و /af/ به /ow/ در «امشب»، low «لب»، kowk تغییر صامت /r/ به /l/ در enjil «انجیر»، حذف /-d/ پایانی در keli «کلید»، senje «سنجد»، تبدیل /b/ به /v/؛ تبدیل /t/ پایانی به /k/ در شاهرودی پسوند معرفه‌ساز -e بعد از اسم است.  پیشوندهای مصدری عبارت‌اند از: b-، d-، v-.