کوهپایه ای

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۸ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۳۸ توسط Nazanin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

کوهْپایه‌ای

(یا: کوپایی) از گویش‌های مرکزی ایران که مردم دهستان کوهپایه از بخش کوهپایۀ شهرستان اصفهان به آن سخن می‌گویند. کوهپایه‌ای به گویش‌های زفره‌ای، ورزنه‌ای و جرقویه‌ای بسیار نزدیک است. همخوان‌های این گویش مانند همخوان‌های فارسی است. از ویژگی‌های کوهپایه‌ای آوردن واکۀ میانجی در خوشه‌های دو صامتی است که بسیار خفیف ادا می‌شود. از دیگر ویژگی‌های بارز کوهپایه‌ای تبدیل /d/ به /y/ است؛ همچنین به جای صامت /b/، صامت /v/ حفظ می‌شود: veye «بید»، vafr «برف» که در واژۀ اخیر جابه‌جایی دو صامت آخر هم دیده می‌شود. ترتیب مضاف و مضاف‌الیه همچون فارسی است که ابتدا مضاف و سپس مضاف‌الیه می‌آید و در کوهپایه‌ای نشانه‌ای ندارد. در این گویش جنس دستوری وجود نداد. پسوند نکره‌ساز مثل فارسی -i است؛ پیشوند برای ماضی bi- است: mon to bidi «من تو را دیدم». برخی از واژگان کوهپایه‌ای: kalak «اجاق»، piye «پدر»، xox «خواهر»، go «که»، ture «شغال» yuz «گردو»، asr «آسیاب»، bo:ne «بهانه»، ye «جر»، kark «مرغ»، jinji «زن»، doti «دختر» و pore «پسر».