لولارد
لولارد Lollard
پیرو جان ویکلیف[۱] مصلح مذهبی انگلیس در قرن چهاردهم میلادی. لولاردها آیین نان و شراب در عشای ربانی را محکوم کرده و پشتیبان اختصاص اموال و دارایی‌های کلیسا برای امور خیریه بودند و جنگ و مجازات اعدام را نفی می‌کردند. لولاردها از حدود 1377م فعال بودند و پس از تصویب قانون ضرورت سوزاندن کفار (1401م)، بسیاری از آنان به آتش کشیده شدند. در 1414م لولاردها شورش ناموفقی در لندن به راه انداختند که به شورش اولد کسل[۲] شهرت یافت. واژۀ لولارد از واژۀ هلندی لولارت[۳] (زمزمه‌کننده) گرفته شده است. این واژه پیش از آن به گروه‌هایی در اروپا اطلاق می‌شد که به آمیختن رفتار زاهدمآبانه و باورهای کفرآمیز متهم بودند. فرقۀ لولاردی تا قرن شانزدهم در لندن و انگلیای شرقی[۴] ادامه یافت و سرانجام در جنبش پروتستان ادغام شد. جنبش لولارد از دانشگاه آکسفورد که ویکلیف در آن تدریس می‌کرد آغاز شد اما پس از مدتی غیردانشگاهیان، بازرگانان، روحانیون دون‌پایه و تعدادی از اعضای دربار ریچارد دوم[۵] به آن گرویدند. سرکوب پیروان این فرقه در دوران هنری چهارم[۶] آغاز شد. پس از شکست شورش اولدکسل، لولاردها به فعالیت زیرزمینی رو آوردند. بسیاری از سیاست‌ها و خط مشی‌های لولاردها مورد حمایت پروتستان‌های اولیه قرار گرفت.