نقاره خانه
نَقاره‌خانه
سردری بزرگ در جنوب میدان ارگ تهران بود. دروازۀ سه دهانۀ آن از دروازه‌های ارگ سلطنتی به‌شمار می‌رفت. جلوی آن، توپ مروارید و زیر آن، ساختمان زندان سیاسی بود. هر روز نقاره‌چی‌ها در اتاق طبقۀ بالای سردر، سه بار موقع غروب آفتاب، طبل خبردار، دو ساعت از شب گذشته طبل ورچین ورچین خطاب به کسبه و فروشندگان به معنی پرچیدن بساط کاسبی و تعطیل‌کردن مغازه‌ها، و سه ساعت از شب گذشته طبل بگیر و ببند، همراه با صدای شیپور، بسته‌شدن دروازه‌های ارگ سلطنتی را اعلام می‌کردند. نقاره‌چی‌ها در عیدهای گوناگون نیز نقاره می‌کوفتند. شب‌های چهارشنبه‌سوری زنان برای رفع نحوست سال کهنه، سفید‌بختی و برآمدن مراد، در کنار نقاره‌خانه مراسم کوزه‌شکان برگزار می‌کردند. لباس نقاره‌چی‌ها، از یک نیم‌تنۀ ماهوت سرخ با سردست و یقۀ پوست سیاه و دکمه‌هایی با نقش شیر و خورشید، شلوار ماهوت سرخ و یک کلاه پوست سیاه یراق‌دوزی‌شده با طاق ماهوت سرخ تشکیل می‌شد. نقاره‌زن تمام مدت دور خود می‌چرخید تا صدای نقاره بر همۀ شهر برسد. در دورۀ ناصرالدین‌شاه، سرپرست نقاره‌چی‌ها کریم شیره‌ای، دلقک معروف دربار، بود. در دورۀ رضاشاه، نقاره‌خانه به سردر میدان مشق (سردر باغ ملی)، منتقل شد. پس از تشکیل دستۀ موزیک نظامی، نقاره‌زنی برچیده شد. به نقاره‌خانه، طبل‌خانه نیز می‌گفتند.