هراتی
هَراتی
(یا هروی) گویش فارسی که مردم هرات در بخش علیای رود مرغاب افغانستان بدان سخن میگویند. صامتهای هراتی همانند صامتهای فارسی است. برخی تغییرات آوایی هراتی به قرار زیر است: تبدیل /e/ پایانی و کسرۀ اضافه به /a/ در puxa «کاه گندم»؛ تبدیل /b/ به /v/ در tarvand «تَربند» (پارچۀ خیس که روی زخم گذارند)؛ تبدیل /r/ به /l/ و برعکس در panjala «پنجره»؛ /f/ به /p/ در patir «فیتر/فطیر»، تغییر /-rx-/ به /-xf/ در nexr «نرخ»، /y/ به /j/، نیز تبدیل /d/ به /t/ در sabat «سبد»؛ تبدیل -n پایانی به -m در دوم شخص جمع ماضی مطلق و raftam «رفتند»، و در nastaran «نسترن». افزودن پسوند -ak به سوم شخص مفرد ماضی و دوم شخص مفرد امر افعال.