بکاء

بُکاء
(در لغت به معنی گریستن) در اصطلاح عرفا، اشتیاق برای رسیدن به محبوب. به گریه‌ای که همراه با احساس خشوع و خشیت نسبت به خداوند انجام می‌گیرد و غالباً با دعا یا احساس هم‌دلی و هم‌دردی نسبت به اولیا و قدّیسان همراه است، ابتهال و تضرّع نیز گفته می‌شود. در قرآن کریم از بکاء به نیکی یاد شده است (اسراء، ۱۰۹). شیخ سمنون از نوعی بکاء به نام «فرح» نام می‌برد که اثری است از آثار شادی وصول به مطلوب. بکاء را به بکای خوف، شوق، فرح و وجدان تقسیم کرده‌اند. بکاء وجدان را زمانی دانسته‌اند که پرتوی از ذات حق بر بنده بتابد و قطرات اشک بر دیدۀ او روان شود. عارفان معتقدند گریستن، سالک را از قساوت و سخت‌دلی می‌رهاند و او را مشمول رحمت خداوند می‌کند. سفیان ثوری در این‌باره گفته است: گریه دَه جزء است؛ نُه جزء آن از ریا، و یکی از بهر خداست. اگر از آن یک جزء که از بهر خداست، در سالی یک قطره از چشم ببارد، بسیار بُوَد.